Strona:Materyały i prace Komisyi Językowej T.1.djvu/334

części do Wendów się zaliczali, osoby z językiem wendyjskim jako ojczystym nie stanowią większości ani też nawet poważniejszej części ludności. Spis ten i orzeczenie statystyka omawiano w wielu gazetach, mianowicie słowiańskich, i tem samem pobudzono na nowo uśpione prawie zainteresowanie słowiańskich filologów i etnografów dla tego szczepu słowiańskiego, zaliczonego już dawno do wymarłych. Szczególnie dwa obszerne artykuły Alfonsa Parczewskiego w Časopis Maćicy Serbskeje 1900, zeszyt 2, i Adolfa Černego w Slovanský Pŕehled 1900, zeszyt 4, sprawiły, że Komisya językowa Akademii Umiejętności w Krakowie poleciła mi jako najbliższemu tych stron członkowi, abym w celu dokładnego zbadania tej sprawy podjął się naukowej wycieczki w rzeczone okolice. Zlecenia tego dokonałem w r. 1901.
 Lüneburski Wendland w ściślejszem znaczeniu obejmuje dwa powiaty, lüchowski i dannenberski, w szerszem zaś zalicza się jeszcze do niego powiaty Isengahen, Ülzen, oraz część Iüneburską powiatu Bleckede, Oprócz tego zamieszkiwały przed reformacyą pokrewne Iüneburskim Wendom szczepy Starą Marchię i obwód Vorsfelde w północnej części księstwa brunświckiego. Na wspomnianej wycieczce naukowej obszedłem i szczegółowo zbadałem prawie wszystkie wsie kościelne powiatu lüchotoskiego, o którym to wyłącznie A. non Fricks owe zaciekawiające doniósł szczegóły, kilka wsi kościelnych południowych powiatu dannenberskiego oraz wiele do tych parafii należących innych wsi. Co do reszty parafii powiatu dannenberskiego oraz kilku dla naszej sprawy najważniejszych wsi z powiatów Bleckede, Ülzen, Isenhagen i Starej Marchii postarałem się w roku 1902 o dokładne dane o stanie etnologicznym i językowym wymienionych powiatów, tak. że obecnie jestem w możności zdać sprawę o zanikaniu narodowości i języka Połabian jako też o obecnem położeniu etnograficznem tak nazwanego Lüneburskiego Wendlandu. Wynik swych badań wyrażę pokrótce w następującem zdaniu: Wendowie lüneburscy, jak się mieszkańcy wymienionych powiatów jeszcze dzisiaj sami nazywają, zatracili już przed więcej jak stu laty zupełnie swą mowę słowiańską, zachowali atoli swą odrębność narodową jeszcze prawie nietkniętą. Z tej to przyczyny zaliczyła się przy spisie ludności w roku 1890