Strona:Maksymilian Jackowski - Ułomności nasze narodowe i społeczne oraz środki ku sprostowaniu tychże.pdf/64

pić w tym dla Polski dniu sądnym w całéj swéj nadziemskiéj sile: on to głównie stawiał opór nałożeniu pęt Ojczyznie z poświęceniem wielu patryotów mienia i życia; on to goił ciężkie blizny balsamem spokojności sumienia; on zamykał powieki konającym na placu boju; on słodził gorzką dolę w katuszach więziennych i pocieszał osierocone serca w dalekich zlodowaciałych stepach; on to podtrzymywał wytrwałość rozsypanych po całym świecie prawych synów Polski i podniecał dla wiernéj dlań służby; on ostatecznie salwował to, co dla Ojczyzny było najświętszego, bo salwował cześć jéj dzieci. A gdy po ciężkich wstrząśnieniach i burzach wystąpiła z poza ciemnych chmur na zachodzie jeszcze raz gwiazda nasza złowróżbną otoczona łuną i spuszczając się rzuciła na kraj krwawe smugi niedoli i zniszczenia, wtenczas jeszcze duch obywatelski wlał w dusze nasze otuchę, przyświecając srebrzystą jutrzenką, jako przedświt szczęśliwszéj przyszłości.
 Tyle co do wpływu na rozwój ducha obywatelskiego i pracy przez wychowanie publiczne od najdawniejszych czasów aż do ujarzmienia naszéj Ojczyzny. Po rozebraniu kraju między trzy sąsiednie mocarstwa przypadłe dzielnice pod panowanie pruskie najmniéj były szczęśliwe pod względem rozwoju narodowego w ogóle. Od czasu atoli, gdy państwo pruskie prawami konstytucyjnemi rządzić się zaczęło, służy i nam prawo dopominania się przynajmniéj o wykład szkólny w języku ojczystym. Stronę tę wszakże nader słabo popieramy, zrażamy się pierwszą odmowną odpowiedzią i poprzestajemy zaspokojeni, że dopełniliśmy swego obowiązku. A tymczasem, jak w wielu razach, tak i w tym bardzo się mylimy; tylko systematyczném, wytrwałém dopominaniem się możemy przekonać Izby i rząd pruski o rzeczywistéj potrzebie zaprowadzenia tam w szkołach języka polskiego, gdzie go dotąd nie masz, a utrzymania go tam, gdzie jest używany jako język wykładowy.