Oburza się Autor niesłychanie, że Polacy téj kategoryi upominają się na sejmach prowincyonalnych, powiatowych, sądach przysięgłych, dla formalnego zachowania równouprawnienia z Niemcami, tłomaczenia polskiego, którego nawet żądają, chociaż język niemiecki rozumieją, i to jedynie dla tego, aby czynność skomplikować i utrudnić.[1] W Izbie Deputowanych, — sarka daléj, — i na Sejmie Niemieckim podnoszą deputowani polscy energiczne protesty przeciw narodowemu rozwojowi Prus, chociażby takowy tak korzystne dla Poznańskiego miał skutki, jak rozszerzenie Związku Niemieckiego, które dla gospodarstwa prowincyi wiele dobrego zdziałać może; odwołują się zawsze na Wiedeński Traktat i na Patent Okupacyjny, które według swego rozumienia tłomaczą.
Gdyby polska szlachta, — zarzuca nam, — z zasady równie swym własnym, jak francuskim językiem się interesowała i gdyby zamiast ostatniego, polskiego języka w domu używała, wtenczas nie potrzebowałaby mieć obawy, iż językowi jéj zagłada zagraża, wtenczas i te protesty z powodu opuszczania tłomaczenia byłyby zbyteczne, przecież my, — oburzając się, mówi, — prawnie panujący nie możemy żadną miarą wspierać właściwości języka, w który krzewiciele jego wewnętrznie sami nie wierzą i tylko urzędownie się dopominają.[2] „Wenn sich die polnische Aristokratie nur für ihre
- ↑ Na nasze nieszczęście ludzi wytrwale dopominających się praw językowych jest nader mało, i zdarza się — o wstydzie! — iż ci, którzy nie znają języka niemieckiego, i to z wyższego stanu, każą sobie do sądu lub urzędu radzcy ziemiańskiego pisać podania po niemiecku; a co do tłomaczeń na sejmikach powiatowych lub sądach przysięgłych, tych w ogóle nader mało się dopominamy, ztąd téż zatracamy nasze prawa językowe, a przyzwyczajeni do tego zobojętnienia Niemcy oburzają się, gdy kto gorliwszy o nie się dopomina.
- ↑ Oby te wyrzuty, z jakiemi Autor przeciw szlachcie występuje,
