Strona:Maksymilian Jackowski - Ułomności nasze narodowe i społeczne oraz środki ku sprostowaniu tychże.pdf/256

lepszego wyszukać pośrednika, wyprowadziciele naszego ludu, jak „Przyjaciela,” który zwiedza jego chaty i od którego przyjmuje lud wszystko, jako od przyjaciela. Być może, że „Przyjaciel Ludu” pod na swe uniewinienie, że te ogłoszenia umieszczone były po za linią odpowiedzialności Redakcyi; nie byłoby to jednakże żadném tłomaczeniem, bo, przypuściwszy nawet, żeby inseraty były wydzierżawione, to Redakcya była powinna zastrzedz, aby nic takiego nie umieszczono, coby się tendencyi pisma sprzeciwiać mogło, bo dobro pisma, dobro ludu i dobro kraju powinno Redakcyi więcéj na sercu leżeć, niż dobro wydawnictwa. Ażali podobna praca organiczna nie przynosi nierównie więcéj szkody, jak gdyby jéj dział całkiém był nieczynny? — możnaby ją porównać do usiłowań członka Towarzystwa Moralnych Interesów, który w swéj wsi szerzy nauki moralne, opowiada ludowi, jakie korzyści płyną z wstrzemięźliwości, a tymczasem karczmę wydzierżawia Żydowi za wysoką sumę i zostawia mu wszelkie środki do rozpajania ludu. Gdyby to jeden był taki usterek w pracy organicznéj, lubo wprawdzie arcy-ciężki, to przeciwnicy centralizacyi pracy organicznéj mogliby jeszcze utrzymywać, że tylko ta jedna gałąź złe rodzi owoce, a reszta dobre, choć bez ogrodnika; ale u nas nieomal wszystkie gałęzie pracy, jeżeli nie całkiém złe, to nabolałe wydają owoce do tego stopnia, iż nie warto ich niekiedy zbierać. Wszystkich gałęzi pracy nie będę przechodził, — wystarczy, gdy jeszcze jeden przytoczę przykład, a który oby nas pouczył, jakiéj potrzeba czujności i baczności żyjącym wśród nieprzyjaznych żywiołów.
 W miesiącu lipcu r. b. wyszła broszura pod tytułem: „Das Verhältniss der Provinz Posen zum Preussischen Staatsgebiete von H. v. H. auf T. Berlin. Verlag von Fr. Kortkampf 1870. Autor