zwano pracą organiczną.[1] Skąd ta nazwa i kiedy u nas się pojawiła? nie jest mi wiadomo, — to tylko wiem, iż znaczenie jéj w całéj doniosłości zastósowaném u nas nie zostało. Jak rękę nazywamy częścią organiczną dla tego, że wchodzi w skład organicznego ciała człowieka, taksamo i rolnictwo możemy nazwać organiczném, ponieważ jest działem pracy ogólnéj całego społecznego organizmu; również ma się rzecz i z innemi działami, które poruszają się jako organiczne, ale których ruch o wiele byłby skuteczniejszy, gdyby był poruszany sprężyną centralnéj pracy organicznéj. W narodach mających byt polityczny punktem centralnym pracy organicznéj jest ministerstwo, ztamtąd ona wszystkiemi sprężynami pracą całego narodu porusza; w narodach, wyzutych z tego bytu a dbałych o utrzymanie swéj narodowości i mienia, władzę tę piastowali starsi w narodzie, jak n. p. dawniejszymi czasy u Żydów koncentrowała się ta praca organiczna w osobie rabina; od kiedy Żydzi wyłamali się z pod władzy świeckiéj rabinów, zaczęli téż tracić charakter swój narodowy. — Centralizacya pracy społecznéj i narodowéj jest konieczną; powinniśmy wiedzieć każdego czasu, jak stoimy, czyśmy się
- ↑ Gorliwy członek stronnictwa, pracującego nad przytłumieniem wszelkiego społecznego i narodowego ruchu, nazywa, — w jedném z pism galicyjskich, — pracę organiczną zorganizowaniem pracy i próżniactwa, a spółki i stowarzyszenia ma za dążności komunistyczne. Podobne opinie mogą tylko ogłaszać ci, którzy wzdychają do średniowiecznego bezprawia i gwałtu. Bądźmy sprawiedliwymi, pracujmy razem z ludem około swego i jego dobra, to my sami staniemy się apostołami komunizmu chrześciańskiego, ale jeżeli będziemy chcieli wszelkie prerogatywy przysądzić pewnéj kaście — w imię jakiéjbądź idei — a lud będziemy oszukiwali, to spłodzimy bękarta komunizmu, jaki zagraża dzisiaj Francyi i który się rzuci na swych ojców.
