Strona:Maksymilian Jackowski - Ułomności nasze narodowe i społeczne oraz środki ku sprostowaniu tychże.pdf/238

gdy się wywiążą, powalą każde ciało, chociażby z milionów jednostek złożone, i zniszczą.
 Jeżeli zastanowimy się nad tém, że, jak w moralnym, tak i materyalnym świecie wszystko, co nie ma spodu i przepuszczającą jest materyą, lubo na oko nie źle pozorowo się przedstawia, to jednakże nie posiada wewnętrznéj wartości, albowiem niczego nie zatrzymuje, tylko wszystko, jak przetak, przepuszcza, to i bale według tegoczesnéj mody rozmijają się z celem, nie odpowiadają swemu przeznaczeniu i nie mają téj moralnéj wartości, jakąbyśmy im radzi przypisać chcieli. Wszakże celem balu jest zgotowanie przyjemnéj zabawy, jak dla żeńskiéj tak i męzkiéj młodzieży, a nie popisu i wystawy stroi, których kosztowność ma być skalą zamożności materyalnéj. Jeżeliby zbytek na balu miał na pierwszém zasiadać miejscu, w takim razie rzeczywisty cel zebrania, to jest zabawa, w samym rdzeniu ucierpiećby musiał, albowiem przepych, jakim otacza się zbytek, z natury swéj sztywny i zimny, wieje chłodem dokoła, warzy humor wesoły, krępuje swobodę i czarowny urok płci pięknéj odbiera.
 Zbytek przesiąka ciężkością swą materyalną do sfer niższych i tam nie małe wyrządza spustoszenia; niejedna familia średniego stanu, zapatrując się na stan wyższy, również, jak i on, w tensam szał balowania i zbytkowania popada, musi balować, choćby się zrujnować miała, aby tylko jeden wieczór być policzoną do gwiazd, które błyszczą zbytkiem. Wyżéj stojący w społeczeństwie i możniejsi są odpowiedzialni przed Bogiem i potomnością za przykład, jak niższym dają stanom, miejmy tę odpowiedzialność zawsze w pamięci, aby się nie dać uwieść, gdy nas zbytek kusić zaczyna.
 Kiedy każdy grosz, który wychodzi z kraju, uboży bogactwo krajowe, ileż to każdego dnia jesteśmy ubożsi, żywiąc