Strona:Maksymilian Jackowski - Ułomności nasze narodowe i społeczne oraz środki ku sprostowaniu tychże.pdf/239

zbytek rzeczami, bez których człowiek obyć się może (a jakich Autor wspomnianéj rozprawy nawet mniéj zamożnym używać dozwala, jak cygar z Hawany, tytuniu z Turcyi, wina z wszystkich stron świata i t. d.). To téż rzeczywiście każdego dnia jesteśmy ubożsi i to znacznie ubożsi; wybitną demonstracyą tego zubożenia jest codzienne wywłaszczanie się dobrowolne, do którego krom innych powodów i zbytek znacznie się przyczynia. Inaczéj téż być nie może w narodzie, który więcéj konsumuje, niż produkuje. Gdybyśmy mieli kopalnie złota, tobyśmy je wypróżnili; i mieliśmy jw téż w swoim rodzaju, te dziewicze lasy, te niezmierzone posiadłości ziemskie, tę zamożność miast, te leżące w gotowiznie kapitały, wszystkie te własności bogactwa krajowego rozmarnotrawiliśmy, — przez co? po największéj części przez zbytek. Jak drobne robactwo o wiele jest szkodliwszém roślinie, niż większe, tak téż i zbytek tegoczesny codzienny, drobnostkowy, nie mniéj jest szkodliwy i wycieńczający nasze mienie, jak zbytek wybrykowy i przepychem głośny. Rzecz jest jasna i leży na dłoni, że jeżeli tegoczesnemu, jak wybrykowemu, tak i drobnostkowemu zbytkowi nie położymy tamy, to za lat kilkadziesiąt niektóre domy w miastach i pozostałe jeszcze tu i owdzie posiadłości wiejskie sterczyć już tylko będą jako słupy zrujnowanego gmachu naszego społecznego. Zapobiedz téj straszliwéj ruinie, powstrzymać ją w naszéj jest jeszcze mocy; podnieśmy się duchowo, odrzućmy od siebie wszystko, co tylko zbytkiem trąci i bez czego człowiek, mający przed sobą cel tak wysoki, jakim jest odrodzenie, powinien się umieć obyć, a utracone dobra ziemskie powrócą w ręce nasze.
 Spostrzegawcze umysły przewidują gotującą się dla nas klęskę, i tu i owdzie dają się już słyszeć upomnienia głosy. Jeden z ekonomistów naszych z Kongresowej Polski w przed-