Strona:Maksymilian Jackowski - Ułomności nasze narodowe i społeczne oraz środki ku sprostowaniu tychże.pdf/236

parodyą dobroczynności. Wiem, że znajdą się tacy, którzy zechcą utrzymywać, iż lepiéj coś dostać dla biednych, niż nic. Smutne byłoby to dla nas świadectwo, gdyby jałmużna, nie z serca płynąc, z tak wielkiemi ofiarami połączoną być miała. W takim razie, wybierając jednę z dwóch ostateczności, pożyteczniéj byłoby dla ogółu wcale jałmużny nie dawać, niż w tak zbytkownéj formie, albowiem potrzebujących jéj biednych nie zaspokoiłoby się całkiém, a łatwoby być mogło, iż ta forma przyprowadziłaby samych dobroczyńców do ruiny i powiększyłaby liczbę potrzebujących wsparcia. Wreszcie forma ta wystawia nam niedojrzałości świadectwo, że dla wydobycia jałmużny potrzeba zachęty, która tak wielkie sprowadza materyalne straty. A my przecież tak twardych serc nie mamy, znani jesteśmy z współczucia dla nieszczęśliwych; nieszczędzilibyśmy wsparcia wedle możności, gdyby nas na inną wprowadzono drogę. Ale pisma nasze przedmiotu tego nie dotykają, a jeżeli się odezwą, to radują się z téj zbytkowéj gwarności, jako ze znaku życia, unoszą się nad toaletami i według tych przepychu mianują i wymieniają królowe balu. Dziwić się nie można, jeżeli taka adoracya rodzi w młodych umysłach próżność nawet tam, gdzie nie istniała jeszcze, i gdy pobudza do zbytku.
 Kiedy mowa o balach, nie wolno mi pominąć zbytku, dla którego one są szerokiém polem popisu. Bawią się ludzie na całym świecie, ale nigdzie nie łączą zabawy z tak wielkim kosztem, jak u nas, nasze zabawy razem z przyjemnością gotują nam ruinę. Przepych w ubiorach, mianowicie w strojach płci żeńskiéj, nie na obecne już czasy, świat dla wydania sądu o człowieku wymaga dzisiaj czegoś więcéj, niż strojów, które swém bogactwem materyalném mają niekiedy pokrywać nicość moralną. Są to naleciałości z Francyi, które