Strona:Maksymilian Jackowski - Ułomności nasze narodowe i społeczne oraz środki ku sprostowaniu tychże.pdf/218

skarbów duchowych powinno być jedną z najpierwszych naszych dążności.
 Przewiduję, że na nie małe z naszéj strony co do tego napotkam powątpiewanie i że wielu zdawać się będzie rzeczą nieprawdopodobną, niemożliwą, abyśmy my, co dotąd żywcem przejmowaliśmy obcą cywilizacyą a w ogóle cywilizacyą XIX wieku jako szczyt doskonałości ludzkiéj stawiali, abyśmy naraz taką uczuć mogli w sobie potęgę, któréj siła zdołałaby stworzyć cywilizacyą własną, narodową, bez oglądania się na obcą. Wiara w prawdę, nieugięta wola, wytrwała a umiejętna praca są to siły niepożyte, które olbrzymie przeprowadzają dzieła. Cywilizacya nowożytna, chociaż świat przed nią czołem bije, jest zwichniętą a jako tako nietrwałą, ponieważ odstąpiła od chrześciańskiéj prawdy; nie wytrzyma ona nawet porównania z cywilizacyą starożytną, pogańską, gdyż ta nie miała jeszcze wprost danéj sobie prawdy, ale szukała jéj i, sięgając po nią, była rzeczywiście na drodze postępu, który ostatecznie doprowadził ją do przyjęcia prawdy objawionéj. Ale cywilizacya tegoczesna, która, posiadając prawdę objawioną, dopuściła w materyalizm wierzącemu racyonalizmowi podać tę prawdę w wątpliwość, cywilizacya, któréj przedstawiciele nie wierzą już w prawdę, lecz w głupotę ludzką, którzy wzgardzili podaniem i przeszłością słabszych narodów, którzy depcą ich prawa, a którym argument siła pięści za wszystkie inne starczy, taka cywilizacya jest w stanie wstecznym, i jeżeli nie zmieni kierunku i nie zegnie kolana przed prawdą, runąć musi. Zarzucamy cywilizacyi rzymskiéj, że zbytecznie rozbudziła w narodzie zmysłowość, któréj pragnienie wrażeń tylko krwią gladiatorów w cyrkach płynącą ugaszone być mogło. A gry hazardowe, gry giełdowe w dzisiajszych czasach, czyż to nie są z większém jeszcze wyrafinowa-