Strona:Maksymilian Jackowski - Ułomności nasze narodowe i społeczne oraz środki ku sprostowaniu tychże.pdf/166

remi, nie znając ich wartości, wzgardziliśmy. Zbliżmy do nich, stoją one dla nas otworem, wzbogaćmy się niemi, zapełnijmy wewnętrzną naszą próżnię, a tem przetopmy je w ogniu wiary, przekonań, uczuć i przelejmy w dusze i serca własne i dzieci naszych. Otóż i one.
 Religia określa święty a tajemniczy związek, jaki jednoczy człowieka z Bogiem, mieści ona w sobie zbiór prawd, w które człowiek wierzy, i podaje cały szereg obowiązków, które wykonywać powinien; nakazuje ona czcić i miłować Boga nie dla podniesienia Jego Boskiéj chwały, gdyż ta sama przez się jest wielką i niezmierzoną, lecz dla udoskonalenia nas samych, albowiem przez oddawanie czci Bogu zbliżamy się duchem do Niego, przypominamy sobie Jego przykazania, które kładą tamę wszelkim złym namiętnościom, i otwieramy serca nasze uczuciu wdzięczności, które uszlachetnia duszę. Religia to umie cudownie odpowiadać na wszystkie pytania serca językiem, który serce tylko rozumie; ona ma pociechy na wszystkie cierpienia, koi dolegliwości i smutki; ona w prześladowaniach z pomocą przychodzi; ona nas uczy, że najmilsza Bogu ofiara jest miłość bliźniego i dusza bez skazy; ona ostatecznie, gdy żywot doczesny człowieka się kończy, uspakaja jego sumienie i otwiera mu bramy wieczności. Obrządki religijne, jak religia sama, są święte i wysokie mają znaczenie, to téż najwznioślejsza cnota nie zwalnia człowieka od wypełniania tychże obrządków, raz, że one przypominają człowiekowi jego obowiązki względem Boga, ludzi i siebie samego, a potém, że dobry przykład, jaki człowiek prawy daje, jest dla drugich wzorem i utwierdza ich w zasadach religii. Lubo hypokryzya, okrywszy się niekiedy płaszczem religii, śmie wzywać Boga, aby po za tarczą Jego imienia tém bezczelniéj gwałcić przykazania, lub waży się za-