Strona:Maksymilian Jackowski - Ułomności nasze narodowe i społeczne oraz środki ku sprostowaniu tychże.pdf/143

niekiedy bywa ona organizmu ciała wypływem, ale o wiele częściej złego wychowania skutkiem.
 Złośliwość maskuje złe skłonności serca skrytością, a przeprowadza je podstępem. Aby téj nieludzkiéj wadzie zapobiedz, powinni rodzice nie dozwalać dziecku, aby znęcało się nad słabszymi rówiennikami, aby wyszydzało ich słabość, aby dręczyło najlichsze zwierzątka lub odbierało im dla swéj zabawki wolność, choćby ta wolność ma najrozkoszniejszą niewolę zamienioną być miała. Nie należy dzieciom dawać do zabawy bacików lub innych przedmiotów, któremi drugim przykrość sprawiać mogą, lecz takie zabawki, które pojęcia piękna w nich rozbudzają; u dzieci i zabawki muszą mieć swój cel. Dla sług ma być dziecko zawsze grzeczne i uprzejmością ma jednać sobie ich przywiązanie; ma ich uważać jako swych bliźnich, którzy zasługują na współczucie już dla tego samego, że los mniéj hojnie ich wyposażył. Dziecko, które ma skłonność do robienia psot złośliwych, a cierpienia innych sprawiają mu przyjemność, złym będzie człowiekiem.
 Dwie jeszcze żądze żywią samolubstwo, a temi są próżność i zarozumiałość. Próżność z saméj już nazwy wskazuje nam pustkę, pokrytą na zewnątrz pożyczanemi strojami i błyskotkami, któremi zasłania przed okiem ludzkiém wewnętrzną próżnię dla wydania się czémś ważniejszém, niż jest w istocie. Każdy krok próżności jest przeznaczony dogodzeniu miłości własnéj, a głównym jéj bodźcem jest chęć przewyższenia innych w celu popierania własnego interesu. Próżność, chciwa zawsze zaszczytów, pragnąca pochlebstw, żyje tém tylko, co błyszczy, ugania się za tém, co zdala jaśnieje, a pogardza skromną wewnętrzną wartością. Zadowolenie z powodzenia nadaje jéj wyraz ckliwego przymilania się, a nieukontentowanie, wynikające z oporu, jaki napotyka, wprawiają