Strona:Maksymilian Jackowski - Ułomności nasze narodowe i społeczne oraz środki ku sprostowaniu tychże.pdf/144

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

w napuszone, wstręt obudzające grymasy. Próżność nie zna przyjemności, jaką sprawiają szlachetniejsze uczucia, a na dowody miłości i przyjaźni z upodobaniem odpowiada zdradą lub wzgardą; spina się ona do sfer wyższych, choć ją z nich strącają, a na równe i niższy z góry lub poglądać. Próżność wyprowadza ojca w zgiełk świata i czyni go zimnym i nieczułym na los własnego rodzinnego grona, a wyradza niekiedy w sercu matki grzeszną nienawiść ku córce za to, iż jest od niéj świeższą i młodszą; próżność upaja rodziców tak dalece, iż dla niéj poświęcają szczęście własnych dzieci; ona nigdy nie potrafi uznać i uczuć rozkoszy rozumu i serca, ale szuka szczęścia w zbytku, podniecanym zazdrością drugich; — ona dla dogodzenia fałszywéj ambicyi stawia obce, błyszczące fraszki wyżéj, niż cześć przodków i godność narodową; ona to swą czczością przerzedza szczęście rodzin i całego narodu; — ona to wreszcie, zakładając honor na zewnętrznym blasku a sławę na czynach głośnych, choćby i niecnych, osłabiła rozumną wolę naszego narodu i złamała jednę stronę ducha obywatelskiego i pracy. Skłonność do próżności rozbudzają rodzice w dzieciach, jeżeli od kołyski już otaczają je przepychem, przewyższającym ich stan i zamożność. A dzieje się to częstokroć, że rodzice, aby nie uchodzili za uboższych od innych lub téż dla obudzenia zazdrości, ubierają swe dzieci, jak lalki, według najnowszéj mody i całém swém postępowaniem zły dają im przykład wystawności, mającéj na zewnątrz osłaniać nędzę domową. Bywa także, iż wychowaniu nadają kierunek zmierzający do nabycia zalet zewnętrznych przez naukę muzyki, śpiewu, tańca, władania obcemi językami, dobre ułożenie i przez powierzchowną wogóle ogładę, a zapominają o cnotach stanowiących rzeczywistą wartość człowieka; zdarza się i to, że rodzice nakazują sługom oddawać dzieciom