wybuchają gwałtownością; jedynym środkiem zapobiegającym ich rozwijaniu się jest zbliżenie ich do téjsaméj natury skłonności dobrych. I tak skłonność do skępstwa da się zwolna przekształcić na skłonność do oszczędności, z skłonności do uporu wyrobi się z czasem przy rozumném prowadzeniu stałość charakteru. Środkiem zaradczym przeciw złym skłonnościom jest usuwanie wszelkich sposobności, które dają podnietę. Skłonności są dwojakie: zmysłowe i umysłowe; jak jedne, tak i drugie mogą pożytecznie lub szkodliwie wpłynąć na ukształcenie serca i na udoskonalenie duszy. Skłonności zmysłowe prowadzą do zaspokojenia potrzeb ciała, które, aby nie przeszły w rozpasanie, powinny być umiarkowane i skromne. Dziecko nie ma wiedzieć, co będzie jadło, ani téż nie powinno pytać, jak będzie ubrane lub jak będzie spało; w zaspokojeniu pierwszego i drugiego należy wystrzegać się zbytku i wygód. Fałszywe pojmowanie miłości powoduje częstokroć rodziców do dogadzania swym dzieciom w wyszukiwaniu pokarmów i w dobieraniu odzieży. Rzecz napozór tak drobna najopłakańsze sprowadzić może skutki, rozpuszczane bowiem coraz wolniéj skłonności zamieniają się w nieskończonych pragnień żądze, których łakomstwa i próżności nic nasycić nie zdoła. Podraźnione podniebienie ludzkie, żądne coraz nowych łakoci dla zaspokojenia wydelikatnionego smaku, przemienia się ostatecznie w nieustannie łaknącą paszczę, która tak długo się nie zamknie, aż całe pochłonie mienie. Iluż to rodzinom ta skłonność przyczyniła biedy, ile z nich pozbawiła bytu, ile zatarła bez śladu? Ile to ona kosztuje nas ziemi? A pomimo tego spustoszenia i tych klęsk nie kładziemy téj zgubnéj skłonności tamy i pozwalamy jéj rozszerzać się na wszystkie strony. Dowodem szerokiego jéj rozpostarcia się są stojące na jéj rozkazy najwykwintniejsze kuchnie publiczne, ogromne składy zamorskich łakoci i po-
