Zaciemniać, dok. Zaciemnić; osłaniać od światła, napełniać ciemnością, zaćmiewać, zakrywać światło.
Zaciemniały, który stał ś. ciemnym; pozbawiony wzroku, oślepły, ociemniały.
Zaciemnieć, stać ś. ciemnym; utracić wzrok.
Zaciemnić – p. nied. Zaciemniać.
Zacieniać, dok. Zacienić; zakrywać, zasłaniać co cieniem, osłaniać od światła, od promieni słonecznych, od gorąca.
Zacieńczać, dok. Zacieńczyć; ostrugiwać cienko, ścieńczać co
Zacieńczyć — p. nied. Zacieńczać.
Zacier, zatarta czyli dokładnie rozmieszana miazga z kartofli, żyta, ryżu a. kukurydzy, zmieszana ze słodem, w której krochmal przechodzi w cukier fermentujący, a cukier ten pod wpływem komórek drożdżowych zamienia ś. w alkohol i dwutlenek węgla.
Zacierać, dok. Zatrzeć; wyniszczyć, wygładzać, wygluzowywać za pomocą tarcia, zamazywać: z. plamę, czas zatarł ten napis, z. swoje błędy cnotami, z. urazę = zapominać ją; rozcierając, mieszać z płynem: z. słód = mieszać zacier ze słodem, z. kaszkę = mieszać ją z rozbitemi żółtkami; z. ręce = trzeć jedną o drugą dla ogrzania ś., z radości; w mular., rozcierać równo wapno na murze, tynkować; z. co w pamięci ludzkiej = sprawiać, że ludzie o czym zapomną; z. ś., niknąć, wyniszczać ś. wskutek tarcia, stawać ś. niewyraźnym.
Zacierka, w mular., deszczułka z rączką, do zacierania, a. wygładzania wapna, narzucanego na ścianę (fig.); w lm., z-i, potrawa z drobnych klusek, gotowanych na wodzie a. mleku.
Zaciernica, Zaciernia, w gorz., naczynie, w którem zacier fermentuje, kadź zacierowa (fig.).
Zacierowy, odnoszący ś. do zacieru: proces z. = przemiana krochmalu w cukier fermentujący; kadź z-a — p. Zaciernia.
Zacierpieć, cierpiąc znieść przykrość; pocierpieć, przecierpieć.
Zaciesać — p. Zaciosać.
Zaciesywać — p. Zaciosywać.
Zacieśniać, dok. Zacieśnić; ciasnym czynić, ścieśniać; przen., krępować, żenować; przen., ciaśniejszym czynić, pozbawiać szerokiego poglądu na świat: z. umysł scholastycznemi naukami.
Zacietrzewiać się, dok. Zacietrzewić ś.; stawać ś. podobnym do tokującego cietrzewia, zająwszy ś. czymś zbyt gorliwie zapomnić o wszystkim; rozgniewać ś., rozzłościć ś.; nie widzieć i nie słyszeć, co ś. dokoła dzieje.
Zacięcie, rzecz. od Zaciąć; przen., zapał, werwa, śmiała zręczność; robić co z z-ciem.
Zacięcie, przysł., z zaciętością, zaciekle, zapalczywie, uparcie, uporczywie.
Zaciętość, zawziętość, upór, zapalczywość, uporczywość, wytrwałość w czym, bez względu na przeszkody; trwanie w ciągłym gniewie, w nienawiści, przechowywanie urazy w sercu.
Zacięty, którego zacięto; zawzięty, uparty, zapalczywy, uporczywy; trwający w gniewie, w nienawiści; wojna z-a = krwawa, mordercza; złość z-a = niczym niepokonana.
Zaciężać, Zaciążać, dok. Zaciężyć, Zaciążyć; zaczynać obciążać, stawać ś. ciężkim, przykrym, uciążliwym.
Zaciężeć, Zaciążeć, zaczynać ciążyć, stawać ś. ciężarem, przykrym brzemieniem komu, czemu;