Zaciągać, dok. Zaciągnąć; ciągnąc wlec do jakiego miejsca, zawlekać, zaprowadzać, wieść kogo a. co dokąd przymusem, gwałtem, wbrew woli, pomimo oporu; z. co czym, ciągnąc zakrywać, zasłaniać, zasnuwać, zawlekać; z. ludzi do wojska, rekrutów = werbować; z. węzeł = zawiązawszy go, mocno ściągać, żeby ś. nie rozwiązał; z. komu a. sobie szyję, gardło = ścisnąwszy szyję, gardło, dusić; z. struny = nawiązywać je, naciągać na pewnym instrumencie; z. osnowę = osnuwać nici do tkania; z. wartę = prowadzić oddział żołnierzy dla zajęcia warty; warta z-a = oddział wojska idzie na wartę; z. długi = zadłużać ś.; z. pożyczkę = pożyczać od kogo pieniądze; z. dług wdzięczności = czuć ś. zobowiązanym do wywdzięczenia ś. komu za usługę, uprzejmość, dobrodziejstwo; z. obowiązki na siebie = brać je na siebie; z. przyjaźń z kim = wchodzić z kim w przyjaźń; z. komu drogę = zabiegać drogę, przecinać ją; z. nałogi = nabierać ich; z. ś., być zaciąganym, wstępować do wojska; wlokąc ś., ciągnąc ś., dochodzić do pewnego miejsca; z. ś. w biegu, w pracy = zapędzać ś., rozpędzać ś.; przedłużać ś., zwlekać, iść w odwłokę; zawiązywać ś., kojarzyć ś., powstawać, tworzyć ś.; z. ś. papierosem = wdychać dym z niego w płuca; z-a ś., zanosi ś. na coś długotrwałego.
Zaciągnąć — p. nied. Zaciągać.
Zaciągowy, odnoszący ś. do zaciągu.
Zaciążać — p. Zaciężać.
Zaciążnik, Zaciężnik, żołnierz zaciężny.
Zaciążny — p. Zaciężny.
Zacichać, dok. Zacichnąć; zacząć ucichać, cichnąć.
Zacichnąć — p. nied. Zacichać.
Zaciec — p. nied. Zaciekać.
Zaciek, to, co zaciekło, wilgoć, plama z wilgoci, która ś. przedostała dokąd; zapęd, rozpęd, rozmach; zaciekanie ś., głębokie badanie.
Zaciekać, dok. Zaciec; o płynie: ciekąc przenikać dokąd, przedostawać ś., dochodzić dokąd; z. krwią = nabiegać; zapędzać ś. w biegu do pewnego miejsca; oczy mu z-ają = napełniają ś. łzami; z. komu, zabiegać, zaskakiwać mu drogę; z. ś., zapędzać ś., zabiegać, zapuszczać ś., zagłębiać ś. myślą w czym: z. ś. w naukach, w badaniach, w rozmyślaniach; z. ś. w gniewie, w namiętności = unosić ś.; z. ś. na kogo, na czyją zgubę = zawzinać ś., uwzinać ś. na kogo z uporem, poprzysięgać mu zgubę.
Zaciekle, przysł., z zaciekłością, z zaciętością, z namiętnym uporem.
Zaciekłość, zapędzanie ś., zapuszczanie ś. dokąd lub za czym bez pamięci, bez miary; zawziętość, zapamiętałość, zapalczywość, upór namiętny w czym; uniesienie namiętne.
Zaciekły, zawzięty, zapamiętały, zapalczywy, uparty; uniesiony namiętnością: z. w gniewie, w nienawiści.
Zaciem, Zaciemie, Zaciemek, Zaciemka, miejsce ciemne, zacienione.
Zaciemiać, Zaćmiewać, dok. Zaciemić, Zaćmić; czynić ciemnym, zaciemniać, zacieniać, zasłaniać od światła, pozbawiać światła; z. oczy = pozbawiać wzroku, nabawiać ślepoty; przen., oczarowywać, czarować; z. ś., stawać ś. ciemnym, okrywać ś. ciemnością, zacieniać ś.; tracić możność widzenia wskutek nadmiaru światła; tracić wzrok, ślepnąć.
Zaciemka, ślepota z powodu wysięku na soczewce — p. Zaciem.
Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/469
Wygląd
Ta strona została przepisana.