Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/793

 Stoletni — p. Stuletni.

 Stolica, miejsce zamieszkania panującego a. jego zastępców, oraz dostojników, np. cesarza, króla, księcia, biskupa, arcybiskupa, papieża; miasto główne w jakimś kraju, miasto stołeczne: s. papieska, apostolska = Rzym; ludność stolicy; stanowisko wysokie, wysokie miejsce, dostojny urząd, wysoka godność; miejsce, gdzie zasiadają dostojnicy państwa a. Kościoła, tron, katedra; kazalnica, ambona, mównica; stalle w kościele.

 Stoliczek, Stolik, mały stół.

 Stoliczny — p. Stołeczny.

 Stolik, mały stół; s. mierniczy = rajzbret, osadzony na statywie czyli trójnogu; zielony s. = pokryty zielonym suknem do gry w karty.

 Stolikowy, odnoszący ś. do stolika..

 Stolistny, Stoliściowy — p. Stulistny.

 Stolnica, deska kuchenna, na której przygotowują ś. różne potrawy, rąbie ś. mięso, ryby, zagniata ciasto i t. p., z brzegiem, z trzech stron wzniesionym; rajzbret.

 Stolnik, w dawnej Polsce urzędnik dworski, posługujący królowi do stołu, później wysoki urząd honorowy, strukczaszy.

 Stolnikostwo, Stolnikowstwo, godność stolnika; zbior., stolnik z żoną.

 Stolnikowicz, Stolnikiewicz, syn stolnika.

 Stolnikówna, córka stolnika.

 Stolowanie, powała, strop, sufit.

 Stołb, Stołp, murowana wieża w dawnych grodach.

 Stołbisty — p. Stułebny.

 Stołeczek — p. Stołek; wypróżnienie u dzieci.

 Stołeczny, odnoszący ś. do tronu; miasto s-e = stolica, rezydencja panującego, miasto główne w kraju, pryncypalne; odnoszący ś. do stolicy, stoliczny.

 Stołek, sprzęt drewniany bez poręczy do siedzenia, najczęściej na czterech nogach; zydel; s. z poręczami = krzesło; przen., urząd wysoki; tron, stolica, władza królewska; godność senatora; stolec; wypróżnienie, kał; przystawiać komu s-a = zaszkodzić mu intrygami; siedzieć na dwóch s-ach = być dwulicowym, fałszywym, obu stronom chcieć dogodzić.

 Stołkarz, stolarz, wyrabiający stołki.

 Stołokciowy — p. Stułokciowy.

 Stołować, żywić kogo stale u siebie za pieniądze, dawać mu wikt; s. ś., jadać stale u kogoś a. w zakładzie jadłodajnym za pieniądze, mieć u niego wikt.

 Stołowanie, żywienie kogo, a. żywienie ś. u kogo za pieniądze, wikt.

 Stołowe (-ego), opłata za stół, za stołowanie; strawne; dochód stołowy: pieniądze, zboże.

 Stołowizna, naczynia stołowe, serwis.

 Stołowniczka, Stołownica, forma ż. od Stołownik.

 Stołownik, stołujący ś. u kogo, domownik, będący u gospodarza na stole, na wikcie.

 Stołowy, odnoszący ś. do stołu, właściwy stołowi; pokój s. = jadalnia, pokój jadalny; głupi, jak s-e nogi = zupełnie głupi; wino s-e = lekkie; woda mineralna s-a = do codziennego użytku przy stole; zegar s. = stojący na stole, na gablotce; panna s-a = panna szlacheckiego urodzenia, mieszkająca na dworze magnata polskiego dla świetności i wystawy; dobra s-e = z których dochód szedł na utrzymanie dworu królewskiego, ekonomja, apanaże; rzecz., człowiek, mający sobie poruczony stół, dozorca i opatrzyciel stołu; góry s-e = mające szczyty płaskie i zbocza strome.