Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/241

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

zdobny, na podporach osadzony, do opierania ręki, do ogrodzenia, wspora, balustrada, balaski, barjera: p. u krzesła, u ławki; p-e = przyrząd gimnastyczny, złożony z dwu poręczy równoległych, opartych na słupkach (fig.); drążki u sochy do trzymania ręką; w p., porącz, rzędem, obok siebie.

Poręczać, brać na siebie odpowiedzialność za kogo, ręczyć za kim, dawać porękę, zaręczenie, że zobowiązanie kogoś trzeciego będzie dotrzymane.

Poręczenie, rzecz., od Poręczać; przyjęcie na siebie odpowiedzialności za kogo; gwarancja, podpis poręczyciela, jako zobowiązanie zapłacenia należności, wekslu itp.

Poręczne (-ego), zastaw, złożony przy licytacji, wadjum jako pewność dotrzymania warunków.

Poręcznie, przysł., od Poręczny; pomyślnie, po myśli, według życzenia, według chęci.

Poręczny, opatrzony w poręcze; ten, którym można ś. wyręczyć, podręczny; dogodny, składny; dający porękę, gwarancję.

Poręczowy, Poręczny, opatrzony poręczami.

Poręczyciel, ten, co poręczył, zagwarantował; gwarantujący dotrzymania jakiegoś zobowiązania pieniężnego przez kogoś i obowiązujący ś. zapłacić należność, gdyby tamten nie zapłacił.

Poręczyćp. Poręczać; p. ś., poszczęścić ś., udać ś., powieść ś.

Poręka, poręczenie za kogo, rękojmia, kaucja, zapewnienie, gwarancja.

Porękawiczne (-ego), podarunek żonie przy kupieniu czego od jej męża; w daw. Polsce: wynagrodzenie komisarzom od tego, który brał królewszczyznę w emfiteuzę.

Porfir, gr., skała wybuchowa dawniejszych epok gieologicznych, twarda, zbita, złożona z kryształów: kwarcu, feldspatu, miki, połączonych cementem niekrystalicznym, licząca wiele odmian.

Porfirogieneta, gr., purpurorodny, tytuł cesarzewiczów w cesarstwie Wschodnim.

Porfirowy, gr., przym. od Porfir.

Porfiryt, gr., dawniejsza skała wybuchowa z różnych części składowych o barwie krwistej, nakrapianej biało i różowo.

Pornąć, zanurzyć ś., pogrążyć ś.; żgnąć, kolnąć.

Pornografja, gr., pisma i obrazy treści lubieżnej.

Pornokracja, gr., czasy panoszenia ś. nierządu; czasy, w których kobiety rozpustne wywierały wpływ znaczny na sprawy publiczne.

Porobić, popracować, zrobić wiele rzeczy; p-ło ś., zostało zrobionym, stało ś.

Porobocie, czas wolny po pracy, wypoczynek.

Porobotni, następujący po robocie, fajrantowy (czas).

Porodowy, odnoszący ś. do porodu, zdarzający ś. przy porodzie (bóle p-e); używany przy porodzie (kleszcze p-e).

Porodziciel, rodzic, rodziciel; przen., sprawca.

Porodzicielka, która urodziła, rodzicielka, matka.

Porodzicielski, przypadający w spadku po rodzicach, pozostały po rodzicach.

Porodzić, wydać na świat płód, urodzić dziecko, powić; góra mysz p-a = z wielkich przygotowań marne wyniki; p. ś., przyjść na świat; przen., wytworzyć co.

Porodzinny, dotyczący zmarłej rodziny; przypadający w spadku po rodzinie.

Porodziny (-in), przyjście na