Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/831

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Napleść, wiele czego spleść, upleść; nagadać wiele niedorzeczności, nabzdurzyć, napaplać; n. na kogo przed kim, narobić wiele plotek, obgadać; n. ś., dużo spleść; dużo ś. nagadać.

Napłodzić, wiele spłodzić, wiele wytworzyć; n. ś., namnożyć ś., wytworzyć ś. w wielkiej ilości.

Napływ, obfite przybywanie cieczy, myśli; coraz większy przypływ, przybór; nagromadzenie ś., nacisk, nawał, natłok; w min., utwór mineralny, naniesiony przez wodę.

Napływać, forma dok. Napłynąć); wciąż przybywać, przypływać, nagromadzać ś., zbierać ś., nadpływać; przen., zgromadzać ś., nadciągać w wielkiej ilości.

Napływowy, utworzony przez napływ; ludność n-a = przybysze, osadnicy; w gieol., utwór n. a. aluwjalny = formacja osadowa (góry n-e).

Napoczynać, forma dok. Napocząć; z brzegu co ugryzać, ukrajać, ułamać, nadpijać (n. chleb, bułkę, butelkę); naruszyć, nadłamać, zaczynać, rozpoczynać, jaką robotę.

Napoić, forma nied. Napajać, Napawać; dać komu pić aż do ugaszenia pragnienia, do sytości; przen., napełnić kogo czym, nakarmić; sprawić komu przykrość: n. kogo octem i żółcią = zasmucić bardzo; nasycić, dać nasiąknąć czym, napuścić; n. ś., przen., przejąć ś., przejść czym, nasiąknąć czym.

Napoleon, Napoleondor, fr., złota moneta francuska wartości 20 a. 40 franków, z wizerunkiem Napoleona.

Napoleonek, rodzaj ciastka z ciasta francuskiego, przekładanego kremem, konfiturą.

Napoleonida, członek rodziny Bonapartych.

Napoleonista, gr., stronnik, zwolennik Napoleona i jego rządów; ten, co służył w wojsku pod Napoleonem I, napoleończyk.

Napoleonka, bródka modna w wojsku za Napoleona III (fig.); rodzaj krzesła wyściełanego z nizkim tylnym oparciem (fig.).

Napoły, w połowie, w części — p. Napół.

Napomykać, forma dok. Napomknąć; nasuwać na wspomnienie, wspominać, w rozmowie dotykać półsłówkiem, natrącać, wzmiankować, dawać do zrozumienia, potrącać o co.

Napominać, for. dok. Napomnieć; ostrzegać, upominać, robić wymówkę, strofować, karcić, napomykać, przypominać.

Napomnienie, zrobienie komu uwagi, wymówka, przestroga, połajanie.

Napompować, za pomocą pompy naciągnąć dużo wody; przen., namówić, podburzyć kogo; n. ś., dać ś. namówić, nasłuchać ś. czego, ulec wpływowi czego, przejąć ś. czym.

Napoprzek, Na poprzek, przysł. i przyim., wszerz, od strony lewej ku prawej, a. od prawej ku lewej, prostopadle do długości.

Na pośmiewisko, dla wzbudzenia śmiechu, drwin z siebie; narazić ś. n. = na wyszydzenie.

Na potem, na później, na inną porę, na inny czas, potym.

Napotkać, spotkać kogo, co, znaleźć kogo, co na swej drodze, natrafić na kogo, na co; przen., zdarzyć ś. (napotkało go nieszczęście); n. ś., spotkać ś.

Napotny, wywołujący, powodujący poty.

Napotykać, spotykać, natrafiać; n. ś., często zawadzać o coś nogą.