Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/653

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Lateralny, łć., boczny, poboczny, postronny.

Laterować, Latusować, łć., zliczać cyfry z jednej stronicy i sumę ich przenosić na następną.

Latiklawa, łć., toga rzymska z szerokim szlakiem purpurowym.

Latko, zdr. od Lato; l. a. nowe l. = pęk ziół, ozdobionych wstążkami, noszony przez dziewczęta wiejskie we wtorek wielkanocny, j

Lato, gorąca pora roku (l. astronomiczne = przeciąg czasu od 21 czerwca do 21 września; l. meteorologiczne = czerwiec, lipiec i sierpień); l., zwłaszcza w lm. l-a = rok; miłościwe l. = jubileusz kościelny; l-a = czas, czasy; długie l-a = wiele lat, długi przeciąg czasu; przen., przed l-y = dawnemi czasy, wiele lat temu, niegdyś; z l-y = z czasem, z wiekiem, z biegiem czasu; w lm. wiek ludzki, okres życia ludzkiego (młode l-a = młodość; w l-ach być = być starym; l-a a. latka Jezusowe = 33 lat wieku; mieć l-a = być pełnoletnim); babie l. = piękna, jasna, ciepła pogoda jesienna; pajęczyna, unosząca ś. jesienią w powietrzu, wydzielana w tej porze roku przez pewien rodzaj pająków.

Latomja, gr., łomy kamienne; więzienie w łomach kamiennych; wolnomularstwo.

Latopis, Latopismo, dzieje pisane porządkiem lat (w porządku chronologicznym); rocznik, kronika.

Latopis, Latopisarz, Latopisiec, autor latopisu, kronikarz, rocznikarz.

Latopisarstwo, kronikarstwo, pisanie latopisu.

Latorośl, młody pęd roślinny; l. winna = winna macica, krzew winny; w myśl. odnoga rogu jelenia albo innego rogacza; przen., dziecko, potomek.

Latosi, tegoroczny.

Latoś, tego roku, w tym roku, w roku bieżącym.

Latować, mieszkać gdzie przez lato; (o krowie) czuć popęd płciowy, grzać ś.; (o bydle) przepędzać lato na pastwisku; latami leżeć, przebywać na jednem miejscu.

Latowisko, pora letnia, kiedy się utrzymuje obce bydło na pastwisku, pora pastewnika letniego,

Latra, nm., wóz do gnoju, gnojownica.

Latrja, gr., ubóstwianie.

Latryna, łć., dół na ekskrementy, wychodek.

Latus, łć., w księgach rachunkowych suma do przeniesienia z jednej stronicy na drugą.

Latusować, łć., — p Laterować.

Latyfundja, łć., dawniej wielkie dobra ziemskie.

Latyklawa, łć.p. Latiklawa.

Latynista, łć., znawca języka łacińskiego i literatury rzymskiej

Latynizm, łć., zwrot mowy, właściwy językowi łacińskiemu; wyznanie rzymsko-katolickie.

Latynizować, łć., złacinniać, nadawać zwrot a. charakter łaciński; l. ś., przybierać cechy łacińskie (dawnych Rzymian).

Lauba, nm., altana.

Laubzega, nm., wązka piłka cienka, do wypiłowywania delikatnych deseni na deseczkach z drzewa (f.).

Laudanum, łć., makowiec, opjum.

Laudemjum, łć., opłata pobierana przy przechodzeniu na kogo innego dóbr emfiteutycznych a. przy sprzedaży ich.

Laudum (lm. Lauda), łć., postanowienie, uchwała, protokół; w dawnej Polsce = instrukcja pisana na sejmiku dla posłów na sejm, dająca im dyrektywę.

Laufer, nm., biegacz, szybkobieg; figura w szachach, inaczej: