Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/416

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Gwardzista, Gwardjak, łć., oficer a. żołnierz z gwardji.

Gwarecki, nm., przym. od Gwarek.

Gwarectwo, nm., spółka przedsiębiorców, użytkujących kopalnię.

Gwarek, nm., członek gwarectwa, przedsiębiorca posiadający przywilej użytkowania kopalni; posiadacz kopalni, wogóle górnik.

Gwarny, Gwarliwy, gwar czyniący; pełen gwaru; hałaśliwy, rozmowny, gadatliwy.

Gwarowy, przym. od Gwara; djalektyczny.

Gwaroznawczy, gwaroznawstwa dotyczący, djalektologiczny.

Gwaroznawstwo, badanie gwar ludowych, narzeczy; djalektologja.

Gwarzyć, gwar czynić; gawędzić, gadać; szczebiotać, gaworzyć, zaczynać mówić (o dzieciach); szczebiotać, świergotać.

Gwasz, Guasz, fr., gatunek farb malarskich wodnych; sposób malowania farbami wodnemi, rozrobionemi z gumą.

Gwazdacz, Gwazdała, bazgracz, gryzmoła; pisarz albo malarz bez talentu; partacz, fuszer.

Gwazdać, licho pisać a. malować, bazgrać, gryzmolić, partolić, partaczyć.

Gwazdanina, liche malowidło, mazanina, gryzmoły.

Gwebr, pers., czciciel ognia w Persji.

Gwelf, wł., członek stronnictwa włoskiego, przeciwnego zwierzchnictwu cesarzów niemieckich nad Włochami.

Gweśny, pewny, niezawodny; grzeczny, przyjemny.

Gwiazda, figura, ciało z promieniami, wychodzącemi z jednego punktu albo koła środkowego; ciało niebieskie świecące własnem światłem, błyszczące z powodu znacznej odległości jako punkt promienisty; g. ogoniasta = kometa; g-y spadające = drobne meteory; g. poranna, wieczorna = planeta Wenus; g. polarna = biegunowa, północna; g. dzienna = słońce; czytać w g-ach = wróżyć z gwiazd; g. morza, przen., (o Najświętszej M. P.); przen., przeznaczenie, los (pod złą a. dobrą g-ą się urodzić); z pod ciemnej g-y = najgorszego gatunku; g. przewodnia = wskazówka, zasada postępowania; osobistość sławna, znakomitość; wysoki order, odznaczenie; każda rzecz z kształtu podobna do g-y; rodzaj latarni w formie g-y, z którą kolędnicy chodzą po kolędzie; g. morska a. rozgwiazda, zwierzę z typu szkarłupni (fig.).

Gwiazdeczka, zdr. od Gwiazda.

Gwiazdka, mała gwiazda (chcieć g-i z nieba = chcieć za wiele, rzeczy nieziszczalnych); znaczek metalowy na czapce urzędniczej w kształcie gwiazdy; znaczek przy wyrazie w książce, jako odsyłacz; plamka biała, strzałka na czole u konia; podarunek, ofiarowywany dzieciom w Wigilję Bożego Narodzenia, choinka Wigilijna, kolenda, święta Bożego Narodzenia; g-ki, przen., oczy; w księgarstwie: czas przed świętami Bożego Narodzenia do Nowego Roku, w którym najwięcej się sprzedaje książek stosownych na podarki gwiazdkowe.

Gwiazdkowy, przym. od Gwiazdka, na gwiazdkę: podarek g. = kolęda.

Gwiazdnia, rodzaj korali, biorących udział w budowie raf koralowych.

Gwiazdnica, wodorost słodkowodny, mający kształt okrągławych tafelek.