Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/265

nywać nywać dzielenie; d. co między kogo = dawać częściami, rozdawać po cząstce; d. kogo a. co = odłączać, odgraniczać, stanowić granicę a. zaporę, utrudniać zbliżenie, oddzielać; d. co z kim = uczestniczyć wspólnie w czym, brać w czym udział, wspólnie czego używać a. doznawać, podzielać; d. ś. rozpadać się na części; d. ś. przez co = być podzielnym przez co, być wielokrotnym względem czego; d. ś. z kim = udzielać mu części ze swego; (d. ś. wiadomościami); różnić ś., odróżniać ś., oddalać się od siebie; w piw. (o piwie, beczce) przeświecać podczas klarowania, łamać się.

 Dzielinkowiec, najprostsza istota organiczna, złożona z jednej komórki.

 Dzielna, liczba w dzieleniu, którą mamy podzielić.

 Dzielnica, część ziemi, kraju, stanowiąca pewną odrębną całość; prowincja; d. miasta = część miasta, mająca charakter odrębny (d. staromiejska).

 Dzielnik, mat., liczba w dzieleniu, przez którą dzielimy dzielną; liczba, która liczbę daną dzieli bez reszty; pierwsze dzielniki = liczby pierwsze, dzielące daną liczbę bez reszty; p. Pierwszy; d. wspólny danych liczb = liczba dzieląca dane liczby bez reszty; największy wspólny d. danych liczb = największa z liczb, będących wspólnemi dzielnikami liczb danych.

 Dzielnopłatkowy — p. Wielopłatkowy.

 Dzielność, rz. od Dzielny; podzielność; tęgość, moc, sprawność, energja, siła; męstwo; zuchowatość, chwackość; dziarskość, zdolność, zdatność.

 Dzielny, działający z mocą; odważny, waleczny, mężny, śmiały; zuchowaty, tęgi, żwawy; walny, energiczny; mocny, chwacki, junacki; sprawny, roztropny, umiejący sobie radzić; wielce skuteczny, zbawienny.

 Dzieło, czynność, owoc pracy, praca, robota, uskutecznianie; płód, utwór, twór (d. rąk boskich); wielki, ważny czyn, (d. odkupienia); utwór piśmienniczy, praca naukowa a. literacka, pismo, książka; wielkie ważne czyny, sprawy; (d-ła wojenne, rycerskie); w woj. jakakolwiek część fortyfikacji, użyta do obwarowania twierdzy.

 Dziełko, zdr. od Dzieło, mniejszy utwór piśmienniczy, mniej-praca literacka.

 Dzienniczek, zdr. od Dziennik, notatki codzienne, zapisywanie zdarzeń codziennych i z własnego życia; notatnik, kalendarzyk.

 Dziennie, każdodziennie, każdego dnia, codziennie, na każdy a. za każdy dzień, od każdego dnia.

 Dziennik, księga do zapisywania pod datą bieżącą codziennych spraw np.: otrzymywanych i wysyłanych korespondencji, czynności urzędowych, wpływów pieniężnych i wydatków i t. p.; do zapisywania stopni uczniom; pamiętnik, djarjusz; czasopismo codzienne.

 Dziennikarski, przym. od Dziennikarz; kaczka d-a = wiadomość nieprawdziwa wydrukowana w czasopiśmie.

 Dziennikarstwo, blm. zajęcie dziennikarza; dzienniki, prasa perjodyozna; dziennikarze (przedstawiciele dziennikarstwa).

 Dziennikarz, literat drukujący swoje artykuły w czasopismach; publicysta, gazeciarz; urzędnik prowadzący dziennik.

 Dzienny, Dniowy, przym. od Dzień, dotyczący dnia; trwający, istniejący tylko dzień a. dobę, działający, czynny tylko we dnie,