ciepła i zimna; C. właściwe = ilość ciepła, potrzebna do podwyższenia temperatury jednostki ciężaru ciała o 1°C.; C. utajone = ilość ciepła potrzebna do stopienia (względnie przemiany w stan gazowy) jakiego ciała bez zmiany jego temperatury; C. zwierzęce = ciepło organizmu żyjącego; w jęz. myśl. C. = czapka (wołając na psa: daj tu C. t. j. zerwij czapkę.
Ciepło, przys. od Ciepły, uczucie ciepła (w przeciwstawieniu do zimna): nie gorąco i nie chłodno; chować się C., mieć się C. = być w dobrym bycie; być w ambarasie, w przykrym położeniu (będzie ci C.!); serdecznie (powitać C.); C. w głowie = szumno; C. jak w uchu = mieszkanie dobrze ogrzane.
Ciepłokrwiste, zwierzęta o stałej temperaturze krwi.
Ciepłomierz, narzędzie do mierzenia ciepła, p. Termometr.
Ciepłonośny, przynoszący ciepło (wiatr).
Ciepłorodny, wytwarzający ciepło, sprawiający ciepło.
Ciepłostan, średnia wysokość temperatury; średni stan ciepła jakiej miejscowości, kraju.
Ciepłostka, kalorja, jednostka ilościowa ciepła, ilość ciepła zużytego do podwyższenia temperatury jednego kilograma wody lub innego ciała o jeden stopień Celsjusza.
Ciepłota, własność ciał wydawania, wytwarzania ciepła; wyższy stopień temperatury, ciepło.
Ciepły, średni między gorącym a chłodnym, o temperaturze wyższej po nad 13° R., letni, nieostygły, grzejący; nieobojętny, serdeczny, przyjazny; przen. C. woda = człowiek przystający na wszystko, nie sprzeciwiający się, rozlazły, gamajda; C. kluski = ślamazarny, niestanowczy; dać co C. ręką = dać za życia; na C. nóżki trafić = zastać kogo jeszcze w łóżku albo zaraz po wstaniu; bogaty, majętny, dobrze się mający; C. wdowa = zamożna, posażna.
Cierkać, ćwierkać (o owadach), wydawać głos trąc jedną nogę o drugą, jedno skrzydło o drugie (świerszcz, szarańcza, konik polny); świegotać (o ptakach).
Cierlica, tarlica albo międlica, narzędzie do otłukiwania paździerzy od włókien lnu lub konopi (fig.).
Ciernić, obsadzać tarniną, cierniem grodzić.
Ciernie, krzew o kolcach ostrych, p. Tarnina; krzaki cierniste.
Ciernieć, zarastać cierniem.
Ciernik, kat, drobna rybka z kilku kolcami na grzbiecie, pospolita w wodach słodkich (fig.).
Cierniokręt, ptak, gatunek dzierzby, wbijający na ciernie schwytane owady (fig).
Cierniowaty, wyglądający jak cierń, o rzadkich cierniach.
Cierniopromienne, ryby, których pierwsza płetwa grzbietowa ma promienie cierniste (okoń, sandacz i inne).
Ciernioróg, gatunek ryby skrzelowatej.
Cierniowy, należący do ciernia; zrobiony, uwity z ciernia, p. Ciernisty; męczeński, przykry, bolesny, raniący jak cierniem.
Ciernisko, cierniowisko, miejsce cierniem zarosłe.
Ciernisty, cierniowy, usiany cierniem, kolczasty, męczący, pełny cierpień, boleści, krzyżowy.
