Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/1053

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Ośniatp. Kiściec.

Ośnieżać, dok. Ośnieżyć; okrywać śniegiem; przen., ubielać, okrywać siwizną.

Ośnik, nóż prosty albo kabłą kowaty z dwiema rękojeściami do strugania drzewa.

Ośny, Osiowy, przym. od .

Ośpianka, rodzaj łagodnej ospy.

Ośpica, to samo co ospa.

Ośpiewywać, dok. Ośpiewać; wysławiać kogo a. co śpiewem, opiewać; o. ś., naśpiewać się do syta.

Ośrodek, wewnętrzna, środkowa część czego; o. chleba = miękisz; środek, centr, jądro; w anat., część mózgu, będąca siedliskiem pewnych funkcji psychologicznych a. fizjologicznych.

Oświadamiać, dok. Oświadomić; czynić kogo świadomym, obznajmiać kogo z czym, zapoznawać z czym; o. ś., obznajmiać ś. z czym, informować ś. o czym.

Oświadczać, dok. Oświadczyć; oznajmiać co, zapowiadać, zapewniać o czym; wyznawać, wyjawiać, wynurzać; o. kogo komu = wyznawać komu miłość w czyim imieniu; o. ś., wypowiadać swoje zdanie, wyłuszczać swój pogląd, oznajmiać swoje postanowienie; o. ś. za kim = brać jego stronę, wynurzać ś., wypowiadać swoje uznanie, myśli i zamiary; o. ś. o kogo = składać wyznanie miłosne, prosić o rękę (panny).

Oświadczyny, uroczyste proszenie o rękę (panny).

Oświadomićp. nied. Oświadamiać.

Oświata, światło umysłowe, oświecenie, cywilizacja, rozchodząca ś. wśród szerokich mas narodu, kultura; ministerjum o-y = czuwające nad wszystkiemi szkołami w pewnym kraju; o. ludowa = stowarzyszenie, którego zadaniem jest oświecanie ludu.

Oświecać, dok. Oświecić; szerzyć światło, światłym, jasnym czynić, objaśniać; zapalać światło, wnosić światło, oświetlać; przen., uświadamiać, pouczać kogo o czym; przen., rozpraszać mgłę ciemnoty, udzielać światła umysłowego, rozpowszechniać oświatę, cywilizować; o. ś., być oświetlonym, oświeconym; pouczać ś., dowiadywać ś.; przen., wychodzić ze stanu ciemnoty umysłowej, uczyć ś., kształcić ś., cywilizować się.

Oświecenie, udzielenie światła; zapalenie światła; oświata.

Oświecićp. nied. Oświecać.

Oświecony, pełen światła, światłem zalany, oświetlony; przen., światły, cywilizowany, wykształcony; jaśnie o. = tytuł książęcy.

Oświetla, roślina z rodziny trojeściowatych.

Oświetlać, dok. Oświetlić; robić jasnym za pomocą światła naturalnego (słońca, księżyca, gwiazd) albo sztucznego; zaświecać, oświecać, iluminować; objaśniać, wyświetlać; o. ś., oświetlać siebie, oświetlać sobie drogę; być oświeconym, jaśnieć od światła.

Oświetlenie, zapalenie świateł; środki, służące do wzniecania światła sztucznego; o. gazowe, elektryczne, naftowe i t. p.; urządzenie, ułatwiające dostęp światłu słonecznemu; o. górne, boczne; o. obrazu = wydobycie na obrazie efektów świetlnych; wyjaśnienie, objaśnienie, rozjaśnienie.

Oświetlićp. nied. Oświetlać.

Oświeżać, Odświeżać, dok. Oświeżyć, Odświeżyć; czynić nanowo świeżym; powracać komu świeżość, młodość, odmładzać, ożywiać, orzeźwiać.

Oświeżeć, Odświeżeć, odzyskać świeżość, odmłodnieć, ożyć.