Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/1030

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Orszada, fr., napój chłodzący ze zmiażdżonych migdałów, cukru i wody.

Orszak, węg., grono osób, towarzyszących dla dodania komuś powagi i znaczenia, dla podniesienia uroczystości chwili, dla okazania czci; poczet, drużyna.

Ort, Orta, nm., dawna drobna moneta, w różnych krajach i czasach mająca rozmaitą wartość.

Ortel, Ortyl, nm., wyrok według prawa miejskiego niemieckiego w średnich wiekach.

Ortochromatyczna gr., klisza w fotografji = klisza, na której barwy odbijają ś., zachowując jasność sobie właściwą, klisza fotograficzna czuła na słabe promienie światła (żółte, czerwone, zielone).

Ortochromatyzacja gr., kliszy: uczynienie kliszy fotograficznej ortochromatyczną.

Ortodoks, gr., nie ustępujący w niczem od przepisów swego kościoła, ściśle ich ś. trzymający.

Ortodoksja, gr., prawowierność, ścisłe trzymanie ś. nauki i przepisów swego kościoła; nieodstępowanie od przepisów.

Ortodoksyjny, gr., prawowierny.

Ortodroma, w min., graniastosłup poziomy układu monoklinicznego.

Ortodromiczna gr., linja = linja prosta (odległość w linji prostej), w odróżnieniu od linji loksodromieznej czyli krzywej, po której zazwyczaj okręt płynie.

Ortoepja, gr., nauka o właściwym wymawianu dźwięków i zgłosek.

Ortofrenja, gr., wychowanie.

Ortognat, gr., człowiek prostozębny, o szczękach mało wystających.

Ortogon, gr., prostokąt.

Ortogonalny, łć., prostokątny.

Ortograf, gr., znawca ortografji.

Ortograficzny, gr., zgodny z prawidłami pisowni; o-ny błąd = błąd przeciw prawidłom pisowni; o-ny rzut = rysunek przedmiotu, utworzony w ten sposób, że od punktów przedmiotu prowadzimy prostopadłe na płaszczyznę, na której rysujemy i łączymy spodki prostopadłych.

Ortografja, gr., prawidła pisowni, pisownia poprawna, zbiór zasad poprawnego oddawania mowy w piśmie.

Ortoklaz, gr., kamień z rodzaju feldspatów, zwykle biały, niekiedy barwny a. przezroczysty, kryształy jego dość często spotykają ś. w granicie.

Ortolan, fr., ptak wróblowaty, stożkodzioby, śpiewający, z rodziny łuszczaków, poświerka (fig.).

Ortologja, gr.p. Ortoepja.

Ortomorfja, gr., należyte ukształtowanie; sztuka leczenia skrzywień kręgosłupa.

Ortopedja, gr., część chirurgji, nauka, zajmująca ś. badaniem i leczeniem skrzywień i zniekształtnień ciała ludzkiego; naprostowywanie członków ciała ludzkiego.

Ortopedolog, gr., lekarz, zajmujący ś. ortopedją.

Ortopedyczny, gr., przym. od Ortopedja; o. instytut = zakład, leczący skrzywienia i nieprawidłowe kształty ciała ludzkiego.

Ortopedysta, gr., lekarz specjalista, leczący skrzywienia i nieprawidłowości ciała.

Ortopiramida, w min., piramida poprzeczna.

Ortopter, Ortoplan, gr., przyrząd latający, poruszany za pomocą skrzydeł, wprawianych w ruch przez rozkręcanie ś. sznurka kauczukowego lub wskutek szeregu wybuchów jakiego materjału eksplodującego — p. Ornitopter.