Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/1031

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Ortoskop, gr., przyrząd, stosowany w mineralogji do badań optycznych działania światła.

Ortotropizm, gr., pionowy wzrost roślin.

Orycerzyć, pasować na rycerza.

Oryginalnie, łć., przysł., nie naśladowczo, prawdziwie; samodzielnie, charakterystycznie; szczególnie, dziwnie.

Oryginalność, łć., ogół cech, właściwych osobie lub rzeczy, odróżniających ją od innych; samoistność; w dziele sztuki: nowość, świeżość, charakterystyczna odrębność; przesadne uganianie ś. za czymś nowym, niebywałym, wyróżnianie ś. od otoczenia; dziwactwo, ekscentryczność.

Oryginalny, łć., nie naśladowany, nie sztuczny, nie fabrykowany, nie podrabiany (koniak o.), woda mineralna o-a = naturalna; wypływający z osobistego świeżego pomysłu, charakterystyczny, odrębny; taki, jak był pierwotnie napisany, namalowany; jaki wyszedł pierwotnie w druku, nie kopja, nie przedruk, nie przeróbka ani przekład; dziwaczny, osobliwy.

Oryginał, łć., pierwowzór, służący do naśladowania, do wykonywania kopji, ale sam nie mający wzoru; dzieło sztuki, samorzutnie pomyślane i wykonane; rękopis, dokument, akt właściwy, pierwotny (w odróżnieniu od kopji); rzecz rzadka, cenna; człowiek, nie troszczący ś. o to, co o nim powiedzą, dziwak, fantastyk.

Oryktogienja, gr., nauka o powstawaniu minerałów.

Oryktognozja, gr., część mineralogji, ucząca rozpoznawać skały i minerały z cech zewnętrznych.

Oryktografja, gr., opisanie skał i ciał kopalnych.

Oryktologja, gr., mineralogja.

Oryl, spławiający drzewo, flisak.

Orylka, Orylstwo, rzemiosło, zajęcie oryla, flisactwo, flis; pójść na orylkę = na robienie klepek, obróbkę bali, potrzeb statkowych a. okrętowych.

Orysmologja, gr., objaśnienie wyrazów technicznych właściwych jakiej nauce.

Orysować, Obrysować, oprowadzić kresą naokoło, narysować kontur czego, określić, ograniczyć.

Orzacha, Orzech ziemny, roślina z rodziny motylkowatych (fig.).

Orzecp. nied. Orzekać.

Orzech, roślina z rodziny orzechowatych (fig.); owoc różnych gatunków roślin, odznaczający ś. twardą łupiną (o. włoski, o. laskowy = owoc leszczyny, o. kokosowy, o. turecki, o. amerykański); drzewo, drewno orzechowe; kolor orzechowy; gałeczki z ciasta pszennego, wypiekane na uczty; zrobić jak o. zgryzł = z wielką łatwością; trudny o. do zgryzienia = rzecz trudna do załatwienia, do przeprowadzenia; nie gryź z djabłem o-ów = nie igraj z niebezpieczeństwem; nie warte pustego o-a = nic nie warte.

Orzechowate rośliny = rodzina roślin dwuliściennych.

Orzechowiec, chrząszcz czteroczłonkowy z rodziny słonikowatych, słonikowiec orzechowy (fig.).

Orzechowy, odnoszący ś. do orzecha (drzewa a. owocu); zrobiony z drzewa orzechowego; mający kolor orzecha.

Orzechówka, wódka, nalana na