Przejdź do zawartości

Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/1014

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Opełki, to, co pozostaje z przesianego zboża, obsiewki, przesiewki, poślad.

Opełznąć, obleźć co, obwinąć ś. koło czego; stracić barwę, spełznąć, wyblaknąć; obleźć z czego, opaść.

Opera, wł., dramat, w którym akcję ilustruje muzyka i śpiew, t. j. aktorowie nie mówią, lecz śpiewają; budynek, w którym wystawiane są opery; o. buffo = opera treści wesołej z wtrąconemi djalogami mówionemi; o. heroiczna opera bohaterska; o. serjo = opera poważna (wielka); o. burleska = opera ucieszna, zabawna; trupa śpiewaków operowych.

Operacja, łć., rękoczyn, czynność mechaniczna, wykonana na chorych częściach ciała rękami lub przy pomocy narzędzi; działanie na co: np. światła, słońca, środka lekarskiego; o. finansowa = przedsięwzięcie finansowe na większą skalę, mające dać na razie wielkie zyski; obrót pieniężny, obmyślony dla zysku; o. wojenna = wszelkie ruchy strategiczne wojska, mające na celu pokonanie nieprzyjaciela.

Operacyjny, łć., dotyczący operacji; o-a linja = linja działań wojennych; podstawa o-a = główny punkt oparcia dla działań wojennych, zwłaszcza grupa fortec.

Operat, łć., wszystkie znajdujące ś. w biurze dokumenty, dotyczące danej sprawy; coś wypracowanego piśmiennie, projekt, plan.

Operator, łć., lekarz-chirurg, dokonywający operacji.

Operatyzm, łć., osiąganie łaski Boskiej przez uczynki zewnętrzne.

Opereta, Operetka, wł., utwór sceniczny błahej a. zabawnej treści, w którym djalogi mówione przeplata śpiew z towarzyszeniem orkiestry; jak z o-ip. Operetkowy.

Operetkowy, wł., dotyczący operetki; o. a. jak z o-ki = komiczny, zabawny, karykaturalny.

Operlać, dok. Operlić; osypywać perłami a. niby perłami; o. ś., okrywać ś. perłami a. jakby perłami.

Operować, łć., dokonywać operacji, przeprowadzać jaką czynność; działać, robić koło czegoś, majstrować, naprawiać, psuć; przen., obierać kogo: kraść.

Operowy, wł., dotyczący opery; o. śpiewak = śpiewak, występujący w operze (łączący śpiew i akcję, w odróżnieniu od śpiewaka koncertowego czyli estradowego, który tylko śpiewa).

Opęczniałość, nabrzmiałość, opuchlina.

Opędzać, dok. Opędzić; pędzić wkoło, obiegać; ogradzać, otaczać, obwodzić; spędzać z pewnego miejsca, oganiać; spędzać naokoło; zbywać, odbywać, zaspokajać; pozbywać ś., oganiać ś.; załatwiać jako tako swoje potrzeby; bronić się.

Opętaćp. nied. Opętywać.

Opętanie, oplatanie, owładnięcie; uwikłanie; nawiedzenie przez złego ducha, szaleństwo; wyobrażenia natrętne.

Opętanie, przysł., namiętnie, szalenie, wściekle.

Opętaniec, człowiek opętany przez złego ducha, szaleniec.

Opętany, rzecz., przejęty tylko jedną myślą, jedną chęcią aż do zapomnienia ś.; człowiek, którego djabeł a. namiętność opętała, szaleniec, narwaniec; przym., nieznośny, utrapiony, szalony, warjacki, wściekły, piekielny.

Opętańczy, dotyczący opętania a. opętańca.

Opętywać, dok. Opętać; brać w pęta, pętać; wikłać kogo w swoje sieci, opanowywać kogo, osidlać kogo, czynić narzędziem swojej woli; djabeł go o-ał = nawiedził; o. ś., obwiązywać ś., oplątywać