Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/1010

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Ontolog, gr., zwolennik ontologji czyli metafizyki.

Ontologja, gr., nauka o bycie, część metafizyki.

Onuczka, Onuca, szmata do obwijania nogi, zastępująca pończochę a. skarpetkę; gałgan, szmata.

Onyks, gr., piękna, biało i czarno prążkowana odmiana chalcedonu.

Oolit, gr., wapień ziarnisty, ikrowiec, ikrzyca.

Oolityczna łć., formacja — p. Jurajska formacja.

Oologja, gr., nauka o jajach i gniazdach ptasich.

Opacki, Opatowy, łć., dotyczący opactwa a. opata, stanowiący własność opata.

Opactwo, łć., klasztor i dobra klasztorne pod zarządem opata; dobra, należące do opata.

Opacznie, naopak, nawywrót, odwrotnie; nie tak, jak trzeba; mylnie, fałszywie.

Opaczny, idący naopak, odwrócony, przewrócony, odwrotny; wbrew komu albo czemu idący, sprzeczny, przekorny, przewrotny; mylny, fałszywy, źle zrozumiany, niedorzeczny, spaczony.

Opad, opadanie, opadnięcie; o. wodny = para wodna, wydzielająca ś. z powietrza w postaci deszczu, śniegu, rosy, szronu, gradu i t. p.

Opadać, dok. Opaść; osuwać ś., obniżać ś., spadać, ubywać (morze opada, barometr opada); spadać na dół, na ziemię, osiadać, oblatywać (mgła opada, liście o-ją z drzew); o. z sił = tracić siły; oblatywać, osuwać ś. na kim, spadać z kogo (suknie o-ją); o. z ciała = chudnąć; usuwać ś., opuszczać ś., zwisać, przestawać sterczeć; ręce mi o-ją = zniechęciłem ś., doznałem rozczarowania, zmęczyłem ś.; napadłszy zasiadać, zapanowywać, zalegać; napadać na kogo, obstępować w koło, rzucać ś. na kogo.

Opadły, ten, który opadł, obleciał.

Opadnięcie, osunięcie ś., opuszczenie ś., o. powiek = niemożność otwarcia oczu; napad, naleganie gwałtowne o co, rzucenie ś. gwałtowne na kogo a. na co.

Opadowy, dotyczący opadu; staw o. = utworzony z opadów atmosferycznych.

Opajać, dok. Opoić; poić do zbytku, do upicia ś., spajać; przen., upajać, zaślepiać; o. ś., pić do zbytku, upijać ś.

Opak, strona odwrotna, z tyłu, w tył, wspak (o. mu ręce związali); przysł., naopak, opakiem, w opak, odwrotnie, przeciwnie, nie tak jak potrzeba, na odwrót, naprzekór.

Opakowanie, dokonana czynność opakowania; to, w co coś opakowano, materjał, użyty do opakowania, opakunek (papier, rogoża, sznury, płótna i t. p.).

Opakowywać, dok. Opakować; zawijać, zapakowywać, obwijać, obtykać, ładować; obładowywać, obciążać, objuczać; nakarmić do zbytku; o. ś., obwijać ś., objuczać ś.; obładowywać ś., dużo pakunków z sobą zabierać; objadać ś., przejadać ś., obżerać ś.

Opakunekp. Opakowanie.

Opal, gr., minerał: niekrystaliczna odmiana kwarcu, drogi kamień, odznaczający ś. grą barw tęczowych na tle mleczno-białym.

Opalacz, ten, który opala co, palacz.

Opalać, dok. Opalić; palić naokoło czego; spalać po wierzchu, nadpalać, przypalać, osmalać, wypalać; ogrzewać przez palenie, doprowadzać co do stanu ciepłoty: o. mieszkanie, nagrzewać; czynić ogorzałym słońce mnie o-liło); pozbawiać kogo czego przez pale-