Strona:Lud polski. Podręcznik etnografji Polski.djvu/019

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

zwie się Słowińcami. Na wschód od nich mieszka kilkuset t. zw. Kabatków[1] w parafjach cecenowskiej i główczyckiej, zwłaszcza w Izbicy.
Jednolite terytorjum kaszubskie obejmuje dziś już małe skrawki dawnego Pomorza: w pow. lęborskim Wierzchucin i Rozłazin, w bytowskim parafję niezabyszewską i ugoską. Nadto zajmują Kaszubi w pow. człuchowskim parafję brzezieńską, borżyszkowską i konarzyńską, przyczem osadą najbardziej wysuniętą na pd. zachód jest Sąpolnia. Osadami granicznemi od obszaru kontynentalno-polskiego są na pd. w pow. chojnickim: Kłonia, Giełdon, Olszyny, Zamość, Miedzno, na wschód w pow. kościerzyńskim Gołuń, N. Kiszewa, Sobącz, Lubań, Grabówko. Wreszcie zamieszkują Kaszubi pow. kartuski, pow. wejherowski i pucki z wyjątkiem niem. osady Hel, oraz półn. zachodnią część powiatu gdańskiego.
Dawny obszar kaszubski uległ wpływom nietylko niemieckim, ale również i polskim, a narzecze wielkopolskie i kujawskie wtargnęły od południa na terytorjum niegdyś pomorskie.
Poszczególne grupy kaszubskie noszą jeszcze pewne odrębne nazwy, a prócz wspomnianych wyżej Słowińców i Kabatków, można przytoczyć wiele innych jeszcze przezwań. Tak np. nadmorscy rybacy w pow. lęborskim i słupskim zowią się Karwatkami, rzekomo od długiego kaftana, zwanego karwatką. Mieszkańcy zachodnich kresów pomorskich w pow. słupskim, lęborskim i bytowskim bywają nazywani Pomarenkami, natomiast ludność części powiatów słupskiego i lęborskiego zowie się Niniakami, ponieważ często używają wyrazu „ninia“ w znaczneniu „ejże! no!“ Lud z borów pod Kościerzyną nosi miano Łyczaków, a ludność zamieszkująca lasy w pow. kartuskim przezwano Lesokami. Drobna szlachta w południowo-zachodniej części pow. kartuskiego i zachodniej części pow. kościerzyńskiego, bywa nazywana Korczakami, gdyż chodzą w drewnianych chodakach, tak zwanych korkach. Belokami zowią lud koło Pucka, Oksywji i Swarzewa, z tego powodu, że w okolicach tych nie wymawiają „ł“ a zamiast „był“ mówią „bel“. Mieszkańcy półwyspu Helskiego bywają nazywani Rybakami.

Ślązacy, podobnie jak dawni Ślęzanie, mieszkają wzdłuż górnej i średniej Odry, oczywiście wyparci bardzo silnie przez

  1. Przypis własny Wikiźródeł tekst rozdziału uzupełniony na podstawie innego wydania