Strona:Lud polski. Podręcznik etnografji Polski.djvu/018

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

Chazakami albo Leśniakami[1]. Szczątki dawnej ludności śląskiej w pow. babimojskim (Chwalim, Stare i Nowe Kramsko) zowią się Chwalimiakami. Spotykają się także żartobliwe przezwiska, np. mieszkańca pow. babimojskiego nazywają Łopatą, ponieważ nosi zieloną sukmanę z połami w kształcie łopat. Taśtakami zaś zowią sąsiedzi wieśniaków z nad Warty, siedzących od granicy dawnego Królestwa ku Nowemu Miastu, a to z tego powodu, że powożąc, wołają na konia „taśta“. Pod Poznaniem osiedli w połowie XVIII w. Bambrzy, Niemcy, sprowadzeni z okolic Bamberga. Tą nazwą obejmuje się mieszkańców Winiar, Wildy, Dębca, Rataj i Zegrza, zwanych niekiedy Durlakami, a dawniej Szwabami. Okolice nadnoteckie koło Nakła i Czarnkowa zamieszkują tak zwani Krajniacy, zaś w nadnoteckiej puszczy wieleńskiej mieszkają Mazurzy wieleńscy.
Między Wielkopolską a Mazowszem mieszka grupa odrębna Łęczycan, wykazująca jednak pewne wpływy mazowieckie, zwłaszcza na pograniczu pow. gostyńskiego.
Między Ślązakami, Wielkopolanami i Małopolanami w okolicach Sieradza mieszkają Sieradzanie.
Poczynając od Gopła po Noteć ku północy, a po Wisłę na wschodzie, mieszkają Kujawianie. Ziemia chełmińska i dobrzyńska stanowią naturalne przedłużenie Kujaw na prawym brzegu Wisły. Ludność ziem tych zwie się Chełmniakami i Dobrzyniakami. Czworobok między Tucholą, Koronowem, Świeciem i Starogardem, zwany puszczą tucholską, zamieszkują Borowiacy, inaczej zwani Borakami, albo Borusami. Okolice Lubawy zamieszkują Lubawiacy. Ludność Warmji zowią Warmjakami. Powiat starogardzki i część kwidzyńskiego nazywa się Kociewiem, a mieszkańcy Kociewiakami. Obszar ten wymieniono przy Kujawach ze względu na panujące tu obecnie narzecze, które wyparło dawne kaszubskie.

Pomorzanie zajmowali niegdyś krainę, położoną na północ od Polan, poza błotnistą Notecią a ciągnącą się aż ku piaszczystym brzegom Bałtyku. Po tem plemieniu ostały się nieliczne szczątki dawnej ludności pod nazwą Kaszubów. Resztki kaszubszczyzny zachowały się w pow. słupskim w Gardnie i Stojęcinie nad jeziorem Gardzieńskiem, oraz w Klukach nad jeziorem Łebskiem; drobna ta wymierająca już grupa kaszubska

  1. po słowie „Leśniakami“, należy dodać: „Powiat krobski zamieszkują Biskupianie“.