Przejdź do zawartości

Strona:Litwa w roku 1812.djvu/59

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wał się bardzo zajęty, a ja nie dawałem mu do zrozumienia, ile tem wszystkiem byłem zmartwiony«. Burza wojenna zbliżała się raptownie; w kwietniu wyjechał Aleksander do Wilna, zalecając Ogińskiemu, który wtedy właśnie zapadł na zdrowiu, aby po wyzdrowieniu niezwłocznie przybył za nim do stolicy Litwy.
Wypada na tem miejscu sprostować pogłoski, tułające się po pamiętnikach rozmaitych (Ostrowskiego, Niemcewicza) o faktycznem istnieniu jakiegoś oficyalnego Komitetu politycznego dospraw litewskich przed wojną 1812 r. Nie posiadamy żadnych urzędowych danych stwierdzających powołanie rzeczonego Komitetu; zresztą Ogiński, pisząc apologię swego zaślepienia względem Aleksandra w swoich Pamiętnikach, nie omieszkałby skonstatować wyraźnie podobnego faktu, dającego przynajmniej jakąkolwiek realną podstawę jego ówczesnym złudzeniom; tymczasem nie znajdujemy u niego ani jednej pozytywnej o tem wzmianki. Były tylko oddalone projekty, którym tak chętnie lubił się oddawać Aleksander, z drugiej strony była czysto prywatna robota kilku magnatów, bawiących podówczas w Petersburgu, Ogińskiego, ks. Lubeckiego, ks. Lubomirskiego. Zachodzi tu prawdopodobnie pomyłka w utożsamianiu owego nieistniejącego Komitetu z Komitetem rzeczywistym, utworzonym nieco później, w maju, z obywateli litewskich Wawrzeckiego, Sulistrowskiego, Lubeckiego, Platera do repatrycyi żywności dla wojsk rosyjskich.
Co się tycze wspomnianego projektu konstytucyjnego, opracowanego przez Platera, Ogińskiego i Lubeckiego, to powstał on, jak zaznaczyliśmy, z rozwinięcia punktów, zawartych w projekcie ukazu, złożonego jeszcze w październiku 1811 r. przez Ogińskiego cesarzowi. Projekt ten składał się z 11 punktów. Wielkie Księstwo Litewskie miało być utworzone z 8 gubernii: wileńskiej, grodzieńskiej, mińskiej, witebskiej, mohylowskiej, podolskiej, wołyńskiej