Strona:Krach na giełdzie.pdf/109

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Kryzys, rozpoczęty w 1907 r., był w Stanach Zjednoczonych pod względem rozmiarów spadku produkcji najgłębszy w porównaniu ze wszystkimi poprzednimi. Szczególnie dotyczyło to przemysłu ciężkiego. Katastrofalnie zmalała produkcja szyn, parowozów i wagonów towarowych. Ogólny wskaźnik produkcji przemysłu przetwórczego spadł o ponad 16%, a produkcji górnictwa o 18%.
W Europie najdotkliwiej kryzys odczuły Niemcy. W czasie poprzedzającego go ożywienia i rozkwitu odnosiły one dalej sukcesy we współzawodnictwie z innymi państwami. Prześcignęły w produkcji surówki Wielką Brytanię. I chociaż nie miał tutaj miejsca tak znaczny spadek produkcji, jak w USA, był on jednak największy spośród dotychczasowych kryzysów w Niemczech.
Ciężki był to okres również dla Anglii. Ogólna produkcja przemysłowa zmniejszyła się wprawdzie tylko o 5,5%, lecz depresja po poprzednim kryzysie trwała tam aż do 1904 r. włącznie, a rozkwit był słaby. Kryzys dotknął szczególnie hutnictwo i przemysł stoczniowy. Nigdy jeszcze do tego czasu w Anglii nie było takiego spadku wytopu stali, a także takiego zmniejszenia liczby wodowanych statków.
We Francji na początku XX w. obserwujemy wzmożenie tempa wzrostu produkcji przemysłowej, zwłaszcza metalurgicznej, która wzrosła w ciągu tego cyklu aż o 50%, przede wszystkim w rezultacie zwiększenia wytopu stali. Czynnikiem przyśpieszającym rozwój hutnictwa we Francji i poza nią było odkrycie nowych wielkich złóż rudy żelaznej w Lotaryngii i ich coraz większa eksploatacja. W czasie kryzysu we Francji nastąpiło właściwie tylko zahamowanie wzrostu produkcji, przy czym produkcja górnicza nawet się zwiększyła.
W państwie rosyjskim wartość produkcji przemysłowej brutto w czasie kryzysu obniżyła się tylko o 2%, przy czym dotyczy to głównie przemysłu ciężkiego. Bardziej dotkliwy był kryzys w Królestwie Polskim, gdzie produkcja wielkich pieców spadła o około 15%.
Kryzys w Japonii dotknął głównie przemysł włókienniczy, który w dalszym ciągu decydował o poziomie całego przemysłu.
W skali całego świata kryzys 1907 r., chociaż nie tak długotrwały jak kryzys ostatnich trzydziestu lat XIX w., był jednak