Strona:Kodex Napoleona - Z przypisami - Xiąg trzy.djvu/16

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
Tytuł I.

należą do narodu prawem takiém, iakie ieſt na dobra bezdziedziczne[1].
Jednakże wolno ieſt Cesarzowi dla wdowy, dzieci, albo krewnych skazanego, względem tych dóbr poczynić takie rozporządzenia, iakie ludzkość wskaże.



    Domicilium wyrażone będzie we wszystkich artykułach przez zamieszkanie, różni się od przebywania; mieszkania, czyli rezydencyi; iest cywilne, do używania Praw cywilnych; polityczne do używania praw politycznych; oddzielny jest tytuł o zamieszkaniu cywilném; zaczyna się od artykułu 102. O zamieszkaniu polityczném iest mowa w prawach politycznych.

    Ten przepis zasadza się na wzaiemności, Reciprocitas, która wypływa z praw między narodami i traktaków.

    Obligation, Engagement, Charge, wyrażone bydź może popolsku, zobowiązanie, obowiązek, ciężar.

    Co się nazywa w Jurysprudencyi actio, to iest możność poszukiwania sądownie iakieykolwiek należytości swoiey, to zawsze nazywać będziemy tym wyrazem Sprawa. Actor czyli pofrancuzku Demandeur, będzie popolsku Powód, Citatus czyli Defendeur, będzie Pozwany, czyli obżałowany, zaskarżony. Cautio, kaucyja czyli rękoymia; frais, koszta; Dommages interets, szkody wszelkie, to iest poniesione szkody i pozbawienie zysku, luctum cessans, damnum emergens. Biens-bona, dobra i iakikolwiek maiątek; Biens meubles, dobra ruchome, ruchomości; Immeubles nieruchomości.

    Droit, jus, Prawo, iakie mieć mogę do iakiey rzeczy czyli należytość. Loi Lex, Prawo ustanowione, do którego stosować się potrzeba. Jus i Lex, w Polskim ięzyku iednym wyrazem Prawo iest wydane; iest to nieiaka cecha praw stanowionych, że to tylko przepisywać powinny, co iest należytościa prawdziwą. Konstytucya czyli statut, jest Ustawa. Spadek Succession, Heritier Dziedzic, albo Dziedziczący po kim; Otwarcie spadku iest chwila, od którey zaczynają się prawa i działania spadkowe. Tytuł iest to źrzódło, z którego iakieś prawo czyli należytość wynikać może. Darowizny między żyiącemi, Donatio. Alimen-

  1.