Strona:Kobiety antyku.pdf/17

 W innych tragediach Eurypidesa — w Trachinkach, w Ifigenii w Aulidzie — też, choć mniej wyraźnie, występują akcenty uwzględniające stosunek uczuciowy kobiet do małżeństwa, ich poczucie krzywdy w stosunku do tradycyjnego pojmowania pozycji kobiet w społeczeństwie i w rodzinie: ich główne zadanie to zapewnienie rodzinie potomstwa i dbałość o dom.
 Nawet w komediach Arystofanesa, uchodzących nieraz za kpiny z dążeń kobiet do emancypacji (Lizystrata, Sejm niewieści), jak wykazuje nowsza literatura przedmiotu, mamy raczej do czynienia z szyderstwem w stosunku do demokracji ateńskiej, przeprowadzonym metodą tworzenia sytuacji absurdalnych, niemożliwych. Kobiety usiłują wziąć władzę w swoje ręce, aby przeciwstawić się prowadzącym do zguby rządom mężczyzn. I słusznie podkreśla się w literaturze lat ostatnich, że nie jest to bynajmniej odbicie rzeczywistych dążeń kobiet, tym bardziej, że metody dojścia do władzy stosowane przez bohaterki Arystofanesa są jak najbardziej „domowe”.
 Jeżeli więc z dzieł tych widać pewną zmianę w sferze erotyki małżeńskiej, a więc i pozycji kobiety w rodzinie, to nie świadczą one o polepszeniu pozycji kobiety w społeczeństwie Attyki w świetle przepisów prawnych, ani nawet w życiu kulturalnym i towarzyskim. Obywatelki Aten zyskały jednak więcej znaczenia od czasu, kiedy o obywatelstwie dzieci z legalnego małżeństwa decydowało także pochodzenie matki (druga połowa V w. p.n.e.), anie tylko ojca.
 Cały czas idzie tu o kobiety ze średnio zamożnych i zamożnych domów attyckich. Kobiety z grup uboższych ludności, jak już to wspomniałam wyżej, poruszały się swobodnie na rynku ateńskim, sprzedając swoje wyroby, prowadząc małe kramy z żywnością i innymi towarami i niewiele się w ich sytuacji zmieniało.
 Natomiast zapowiedź zmian w ugruntowanej opinii o naturalnej niższości kobiet zawierają pisma wielkiego greckiego filozofa z IV w. — Platona. Przyjmuje on bowiem, że mimo wynikającej z fizjologii pewnej niższości kobiet, są one obdarzone na równi z mężczyznami uzdolnieniami umożliwiającymi im pełnienie podobnych funkcji jak mężczyźni, dopuszcza więc w Państwie kobiety do grup elitarnych. W Prawach natomiast postuluje potrzebę więzi uczuciowej między małżonkami, wierności ze strony obojga partnerów. Platon, co równie ważne, podkreśla potrzebę kształcenia kobiet, dopuszczenia