Strona:Klejnoty poezji staropolskiej (red. Baumfeld).djvu/404

 Chimerze — fantazji, zachciance.
 Zamiary małżeńskie Fircyka. O komedji „Fircyk w zalotach“ patrz objaśnienia do str. 239 (na której zamieściliśmy inny rozdział z tej komedji).
 Kartownicy — (żartobl. nazwa) karciarze: kartusza — nabój armatni; kontrakty — zjazdy handlowe, jarmarki: w kuratelę (nazwa prawna) — pod dozór prawny, przez sąd wyznaczony: cynik (z greck. dosłownie: „psi“) — zwolennik filozofji, lekceważącej przyjemne strony życia: sylogizm — rozumowanie (w nauce logiki): Firlejowski (fundusz) zapis biskupa Firleja na ubogich: ambai — andronów, bredni: minery olkuskie — kopalnie (srebra) w Olkuszu, z końcem XVIII wieku zaniechane: żupy — kopalnie soli (w Wieliczce): w kordony rakuskie — przez rozbiory Polski kopalnie soli w Wieliczce przeszły do państwa austryjackiego; notandum — mianowicie.
 Spór o pierwszeństwo. Komedja Zablockiego p. t. Sarmatyzm“ jest satyrą na staroszlachecką („sarmacka“) pychę herbową i wynikające z niej często niezgody całych rodów szlacheckich.
 Podczaszy — urząd, a potem już tylko tytuł dworski: podsiada — siada bliżej (na miejscu bardziej honorowem); lustr — blask, świetność; parenteli — pokrewieństwa, rodu; mauzolea — grobowce: statut — księga ustaw: antenaty — przodki: kozera — przyczyna; lactans — ssący: schodził (dom) — kończył się, wygasał: sociam vitae (łaciń.) — towarzyszkę życia; swady — wymowności: sterilis (łaciń.) niepłodny, bezdzietny; monumentów, grabsztynów, mauzołów — pomników, nagrobków, grobowców: jasyrem — niewolą (tatarską): wetując — odwzajemniając; kord-cenzor — szabla-opiekunka, mistrzyni; mores (łaciń.) — obyczaje, zasady obyczajności: bałamutnie — bałamuctwa; bassamteremtete — zaklęcie węgierskie: podkomorzy — wyższy urzędnik sądowy: imperative (łaciń.) — w formie rozkazu: ex quo (łaciń.) — odkąd: krysy — rany cięte od szabli: polityzmy — politykowanie, ceremonje; krzyżową sztuką — sztuką szermierską, pojedynkową: impreza — zamysł, zapęd: ile kiedy — ile że, ponieważ.
 Babia góra. Wiersz Kniaźnina, tem zwłaszcza szczególny, że w motywach i w tonie ma charakter (żartobliwej) ballady, w czasie, kiedy ta forma w literaturze polskiej daleka była od rozpowszechnienia. Wspomniany w nagłówku Czempiński wybrał się w góry jako badacz-botanik.
 Krempackie — karpackie: kmochy — czarownice, złe duchy w ciele zatrudzi — złe duchy, które weszły w człowieka, zaniepokoi: Ereb — starożytna nazwa piekieł: smolnie — smolne łuczywa: kwiczeć musiały tam ludzi zgraje — czarodziejka Circe