Strona:Klejnoty poezji staropolskiej (red. Baumfeld).djvu/360

polskie średniowieczne (!); zastąpił — obronił: ręce, nodze — dawna forma podwójna (dualis): (także: uszy, oczy, dwie słowie, dwie babie i t. d); kry — krew; prawy — prawdziwy; angeli — anieli; ima — ma: odima — odejmuje; kajaci, daci — kajać dać (dawny bezokolicznik); aza — czy nie; bychom — byśmy (tryb łaczący: bych, byś, by, bychom, byście, bychą).
 Skarga Matki Boskiej pod Krzyżem. Należy do t. zw. pieśni Maryjnych łysogórskich (z klasztoru na Łysej Górze w Górach Świętokrzyskich). Autor niewiadomy.
 Pieśń o Zwiastowaniu. Należy do „Maryjnych“ z XV w. Dwa rękopisy: jeden w zbiorze kazań łacińskich, drogi w zbiorze Łysogórskim (dziś w Petersburgu).
 Tajemności — tajemnice; śmierne — pokorne: Joachim — Joachima (4 przyp.!) Joachim — mąż św. Anny.
 Z Legendy o św. Aleksym. Autor nieznany. Jedyna legenda polska wierszowana z XV w. Rękopis w Bibl. Jagiell. (przy łacińskich traktatach teologicznych), wierszy 240; ogłoszony po raz pierwszy w r. 1876. Bliższa data powstania legendy: początki w. XV.
 Coż — którego (cożci): dzieją — (od „dziać“) – nazywają; obleczy — oblecz (ma serce Bóstwem t. j. natchnieniem); cztę — czytam (od „czyść“); panię — pan (jak: książę); była w czas — szła na rękę, pomagała; w lepsze się przygodził — jeszcze lepiej się udał, jeszcze był lepszy; przyjał — przyjechał; file — chwile (przechowane długo np. w „krotofila“); podał mu szafarza swego — oddał go pod opiekę swego szafarza; najić — znaleźć; wzjawiło — objawiło; fała — chwała; szli są — dawny czas przeszły (jeszcze nieściągnięty!): szedł jeśm, jeś, jest i t. d.: natemiesce — natychmiast.
 Hymn do Ducha Swiętego. Autor nieznany.
 Złożyć — ułożyć, napisać; epistoła (z łaciń.) list: rozdawasz wykłady — pomagasz rozumieć (Pismo św.); persona (z łac.) — osoba: kłamają się — dają się oszukać (zewnętrznym wyglądem); prawie — prawdziwie; okrasy — ozdoby, rozkosze: towarzysz niebieskiego rządu — t. j. Trójcy św.; koniecznego sądu — sądu ostatecznego; bydleniem — bytowaniem, życiem.
 Pieśń o dobrodziejstwach Boga. Pieśń tę napisał Koch. podobno w Paryżu (koło r. 1556.), prawdopodobniej jednak w późniejszym czasie, kiedy tłómaczył Psałterz; ma pieśń ta wiele wspólnych z Psalmami myśli i zwrotów.
 Nieobeszłej ziemi — której nie można obejść, bardzo wielkiej; Tobie kwoli — ku (dla) Twojej woli (późniejsze: „gwoli“ — jak: grzeczny z: „k(u) rzeczny“): mdłe zioła — słabe, drobne, małe.
 O sprawiedliwości Bożej (Psalm VIII). Psałterz Da-