Strona:Kazimierz Krotoski - Walka ekonomiczno-rasowa w Poznańskiem.pdf/85

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

przedewszystkiem od matki wyuczone brzmienie mu się przypomina i ta komplikacya utrudnia przyswojenie brzmienia obcego. Znakomity pedagog Kehr, z którego dzieła[1] właśnie nauczyciele nasi uczą się metody nauki początkowego czytania i pisania, żąda, by nauczyciel, nawiązując naukę do tego, co dziecko z domu przyniosło, mówił do nich zrazu ich narzeczem, a dopiero słowa tego narzecza przetłumaczył na język w szkole używany. Jeżeli nauczyciel tego nie uczyni, nie zrozumieją go dzieci, a jego mozolna praca będzie nadaremną. Że tak się dzieje, potwierdzają to tysiączne przykłady: Nauczyciel Niemiec, niemówiący po polsku, zniecierpliwiony łajał małego chłopca polskiego, mówiąc: Du bist ein dummer Esel. Chłopiec, nie rozumiejąc tych słów, ale sądząc, że winien powtórczyć, co mu nauczyciel przepowiadał, odpowiedział mu: Du bist ein dummer Esel, i dostał naturalnie kije. Otworzono raz okna w szkole, na której ścianach zawieszone były obrazy do nauki poglądowej. Nauczyciel pytał się przy pokazywaniu każdego przedmiotu: Was ist das? Wskutek przewiewu, gdy okno było otwarte, wszystkie obrazy naraz spadły ze ścian. Ponieważ wtedy dzieci same były w szkole, jedno z nich pobiegło do nauczyciela, wołając: Całe Was ist das spadło na ziemię[2]. Jakiem udręczeniem jest taka metoda dla dzieci polskich, nie potrzeba dowodzić, ale jest ona męką i dla nauczycieli, zwłaszcza Niemców, skazanych na kształcenie dzieci w języku tychże niezrozumiałym. Nie dziw, że miarka zwykłej cierpliwości się często przebiera, a ponieważ kij w pruskiej dyscyplinie jeszcze wielką odgrywa rolę, przychodzi dość często do nadużyć brutalnych, rozpatrywanych coraz częściej przed forum sądowem[3]. Że taka nauka zamiłowania do języka niemieckiego w dziatwie polskiej nie wzbudza, dowodzić chyba nie potrzeba. „Nie wpoi ona również, jak do tego zdąża system obecny, za pomocą historyi pruskiej, języka niemieckiego i śpiewu niemiec-

  1. Der deutsche Sprachunterricht im ersten Schuljahre. 1877, str. 54.
  2. Podobne przykłady cytuje w swej mowie poseł Schroeder na 46 sesyi sejmu prusk. z r. 1898. Dziennik Pozn. n. 88.
  3. Niedawno nauczyciel z Łowencina pod Swarzędzem stawał przed sądem przysięgłych, obwiniony o śmiertelne pokaleczenie dziecka za naukę języka niemieckiego. Kur. Pozn. 1897, n. 265.