Strona:Kazimierz Krotoski - Walka ekonomiczno-rasowa w Poznańskiem.pdf/12

Radolin chciał Radlin nabyć z powodu sąsiedztwa i podobieństwa do nazwy rodowej, Radoliński, otrzymał zezwolenie na kupno tylko pod warunkiem, że równie wielki areał Niemcom sprzeda. To miało miejsce w czasach najlepszych stosunków rządu do Polaków. Dziś zaś ta sama rodzina Radolińskich jest niemiecką, zniemczyła się w jednej generacyi, a tem samem areał 20.000 morgów jest dla nas stracony. W podobny sposób i inne polskie rodziny, jak Podbielskich, Zakrzewskich, Dziembowskich i t. d. są wraz z majątkiem dla polskości stracone, cieszą się wielkim mirem u sfer rządowych i jako wzór dla Polaków bywają stawiane. Na szczęście rarae to są aves w naszem społeczeństwie i takie straty z łatwościąby przeboleć można.
 Niestety najwięcej do skurczenia ziemi ojczystej pono same obywatelstwo się przyczyniło, dzięki swej lekkomyślności, życiu nad stan, nieoględności i nieporadności. Te to wady lwią część owych 4 milionów morgów ziemi żywiołowi niemieckiemu przysporzyły, i to bez użycia środków wyjątkowych, i to w czasach, kiedy rolnictwo nie przechodziło jeszcze przesilenia, w jakiem się dziś znajduje. Robienie długów, weksle i nieodstępni ich towarzysze, Żydzi, zabrali najzamożniejszym niegdyś rodzinom setki tysięcy morgów ziemi. Jak wielką rolę odgrywała przytem nieporadność, dowodem tego dobra baszkowskie, które przeszły na subhastę z powodu długu 300.000 marek, który to dług Żyd nabywca spłacił lasem, znajdującym się w tych dobrach, a dobra same otrzymał jako czysty zysk. Lekkomyślność ta w zaciąganiu długów i pozbywaniu majątków sprowadziła na Poznańskie ową niezdrową spekulacyę i handel majątkami ziemskimi, czemu w części należy przypisać owo olbrzymie obdłużenie wszelkich posiadłości, po dziś dzień wynoszące w obwodzie poznańskim 50% wartości majątkowej, a w obwodzie bydgoskim więcej zgermanizowanym nawet przeszło 57%. Dzięki tej okoliczności odbywa się częsta zmiana właścicieli, co jednak dla Niemców nie jest tyle szkodliwe, bo wśród nich zawsze się znajdzie wreszcie jakaś ekonomicznie silna jednostka, która utrzyma się w posiadaniu majątku. Bo-