Strona:Kazimierz Krotoski - Walka ekonomiczno-rasowa w Poznańskiem.pdf/10

odbyło i odbywa? Wszystkie dobra koronne, dobra kościelne rząd pruski zabrał natychmiast lub po kongresie wiedeńskim. Nie znana nam jest dokładnie ilość mórg w ten sposób utraconych, zważywszy jednak ogromne obszary dóbr arcybiskupich, biskupich, kapitulnych, takich klasztorów, jak w Lubiniu, Trzemesznie, Mogilnie, Paradyżu, Wągrowcu, Obrze, Przemencie i t. d., musimy przyjść do przekonania, że strata była olbrzymia, tem więcej, że prawie cały ten areał dostał się w ręce niemieckie. Po każdym z rozbiorów Polski odbywało się takie samo dzielenie gruntów pomiędzy szczęśliwych zdobywców, jak kiedyś w Lakonii przy zdobyciu jej przez Dorów lub w państwie rzymskiem przy osiedlaniu się w niem Ostrogotów, Wizygotów, Burgundów i Franków. Dokładne rejestra rządowe wykazują, że np od r. 1794—1798 w zaborze pruskim rozdano między Niemców za wpływem rządzących kreatur 241 wsi, nie licząc folwarków. Wartość tych donacyi wynosiła najmniej 60 milionów marek, chociaż oszacowana była umyślnie tylko na 10 milionów mk, aby nie wzbudzić podejrzenia króla na tę frymarkę. Jeden z historyków pruskich, Manso (Geschichte Preusens v. 1763—1797), piętnując tę bezczelną gospodarkę, dodaje: „Przyszło do tego, że hoteliści berlińscy pisywali wysokim urzędnikom maleńkie rachunki, w nadziei, że wynagrodzeni za to zostaną darowizną jakiej polskiej wsi, gdy zaś ich ta nadzieja omyliła, nasyłali potem owych urzędników większymi rachunkami”.
 Po pierwszym rozbiorze Polski zakazał Fryderyk II. wszystkim właścicielom dóbr w okręgu nadnoteckim i w Prusach zachodnich przebywać za granicą. Ponieważ wielka część szlachty polskiej, mając swe dobra w uszczuplonej Polsce, wolała tam przesiadywać, chcąc uniknąć szykan urzędników pruskich, zniewolona była za bezcen dobra sprzedawać, które przechodziły oczywiście w ręce niemieckie. W ten sposób odbyła się na wielką skalę kolonizacya szlachty niemieckiej. Obok niej równocześnie idzie kolonizacya wśród ludu. Od roku 1772—1793 osadzono w samych tylko dobrach rządowych 506 familij mieszczańskich czyli 1.478 osób i 800 familii chłopskich czyli 5.519 osób. Pier-