Strona:Karol May - W wąwozach Bałkanu.djvu/265

—   247   —

 — No, nie pozdrowisz podpisu i pieczęci swego przełożonego? — zapytałem.
 Skłonił się i odpowiedział:
 — Czemu nie wspomniałeś pierwej o tem buyuruldi?
 — Zbyt prędko uporałeś się z przesłuchaniem. Nie bardzo też wysiliłeś się na pozdrowienie pisma baszy. Wstań i zdejm obuwie, a wtedy pokażę ci jeszcze jeden paszport!
 — Na Allaha! Masz może ferman?
 — Tak, oto jest!
 Otworzyłem wielki arkusz. Ferm an to paszport najważniejszy. W górze, pomiędzy kaligraficznemi ozdobami zawiera tytuły padyszacha, a władzom nakazuje jak najbardziej uwzględniać życzenia i potrzeby podróżnego. Zarazem znajdują się tam wszelkie korzystne dla właściciela postanowienia, n. p. po jakiej cenie może dostać konie, eskortę i przewodników.
 Ferm an wywołał zamierzone wrażenie. Kiaja bowiem zawołał:
 — O ludzie, powitajcie godność, podpis i pieczęć władcy wszystkich wiernych! Z ust jego płynie prawda i błogosławieństwo, a co rozkaże, to się stać musi wszędzie na ziemi.
 Ukłonom nie było końca. Schowałem wszystkie trzy paszporty napowrót do skórzanego etui i zapytałem kiaję:
 — Co powie padyszach, gdy mu napiszę, że mnie tutaj zelżono, że mnie nazwano mordercą?
 — Łaski, hazreti! Nie wiedziałem.
 Hazreti znaczy wysokość. Byłem zadowolony i przybrałem minę pełną godności.
 — Gotów jestem przebaczyć, choć było to wielkim błędem nazywać mnie zbrodniarzem, gdy tymczasem przybyłem, aby tu wykryć zbrodnię. Idźno do komina i odsuń drzewo. Znajdziesz tam coś, co nie należy do tego domu.
 Posłuchał natychmiast. Gospodarz nie mógł ukryć przestrachu, a żona jego uważała za rzecz najstosowniej-