Strona:Jerzy Jellinek - Deklaracja praw człowieka i obywatela.pdf/27

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nadając im charakter konstytucji, mianowicie Connecticut kartę z r. 1662 i Rhode Island z 1663. Są to więc najdawniejsze pisane konstytucje w znaczeniu współczesnem[1].
Z pozostałych stanów W irginja pierwsza konw encją, zasiadającą w Williamsburgh od 1 maja do 29 czerwca 1776, postanowiła konstytucję i zaprowadziła ją za pomocą uroczystego „Bill of Rights“[2], w dniu 12 czerwca przez konwencję zatwierdzonego. Autorem był Georg Mason; ostateczna redakcja dokonaną została pod wpływem Madison’a[3]. Deklaracja wirginijska, jak wiadomo, stała się wzorem dla wszystkich innych, nawet dla deklaracji kongresu Stanów Zjednoczonych, odbytego w trzy tygodnie po wirginijskim, a którą, jak wiadomo, naszkicował Jefferson, obywatel Wirginji. W innych deklaracjach różne zasady są inaczej sformułowane, niż w wirginijskiej, często także dodawano nowe postanowienia[4].

Jeszcze przed r. 1789 wyraźne deklaracje praw

  1. Connecticut w r. 1818, Rhode Island w r. 1841 dopiero zastąpiły stare karty kolonialne nowemi konstytucjami.
  2. Poore, II, s. 1908 — 1909. Porówn. dodatek.
  3. O powstaniu bill of rights stanu Wirginji porówn. Bancroft, History of the United States. London 1861, VII, ch. 64.
  4. Deklaracja Wirginji zawiera 16, Massachusettsu 30 Marylandu nawet 42 artykuły. Deklaracja wirginijska nie posiada prawa o emigracji, na którą zezwala pierwsza Pensylwanja art. XV; brak też w niej prawa o zgromadzeniach i prawa petycji które również najpierw załączył pensylwański bill of rights (Art. XVI).