Strona:Jerzy Jellinek - Deklaracja praw człowieka i obywatela.pdf/22

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

człowieka zawiera deklaracja niezawisłości Stanów Zjednoczonych z 4 lipca 1776[1].
Amerykańska deklaracja niezawisłości zawiera jednakże tylko jedno jedyne zdanie, przypominające deklarację praw. Brzmi ono w sposób następujący: «Uważamy poniższe prawdy za oczywiste same przez się (to be self-evident), mianowicie, że wszyscy ludzie rodzą się równymi sobie, że obdarzeni są przez Stwórcę pewnemi nieodłącznemi prawami; że do tych praw należą życie, wolność i dążenie do szczęścia; że dla zabezpieczenia tych praw ustanowione są nad ludźmi rządy, których sprawiedliwa władza oparta jest na przyzwoleniu rządzonych; że, ilekroć jakaś forma rządu przeszkadza osiągnięciu tych celów, naród ma prawo zmienić ją lub uchylić, nowy rząd ustanowić i oprzeć go na takich zasadach i władzę jego urządzić tak, jak mu się wydaje najpewniejszem dla swego szczęścia i najbardziej odpowiadającem celowi“.
Zdanie to tak jest ogólnikowe, że trudno wyczytać i wyprowadzić zeń cały system praw. Nieprawdopodobnem wydaje się, aby posłużyło za wzór dla deklaracji francuskiej.

Przypuszczenie to potwierdza sam Lafayette.

  1. Stahl s. 523 wspomina o deklaracjach oddzielnych stanów, nie podaje jednak dokładnie z jakich czasów pochodzą, ani jaki jest ich stosunek do deklaracji francuskiej; widać wogóle z jego uwagi, że nie zna ich bliżej; Janet t. II, s. XIV i n. przyznaje podobieństwo między deklaracjami amerykańską i francuską, nie ustala jednak sprawiedliwie ich stosunku wzajemnego, gdyż u Rousseau’a widzi źródło deklaracji francuskiej.