Strona:Jerzy Jellinek - Deklaracja praw człowieka i obywatela.pdf/20

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

zostały bez wpływu na pewne formuły owej deklaracji, myśl deklaracji musi jednak z innego źródła pochodzić.

III.

Myśl ogłoszenia praw była wypowiadana we Francji jeszcze przed zwołaniem Stanów generalnych, istniała już w szeregu „cahiers“. Szczególniej godnym uwagi jest cahier okręgu sądowego Nemours, zawierający rozdział pod nagłówkiem: „o potrzebie deklaracji praw człowieka i obywatela“[1] i zawierający szkic z trzydziestu artykułów złożony. Z innych szkiców zasługuje na uwagę cahier des tiers états miasta Paryża[2].
Na Zgromadzeniu narodowem 11 lipca 1789 zaproponował Lafayette ogłoszenie deklaracji praw wraz z konstytucją i przedłożył zarazem projekt takiej deklaracji[3].

Według rozpowszechnionego poglądu pobudką do wniosku Lafayette’a była północno-amerykańska deklaracja niezawisłości[4]. Ta ostatnia jest uważana za

  1. De la nécessité d’établir, quels sont les droits de l’homme et des citoyens, et d’en faire une déclaration qu’ils puissent opposer à toutes les espèces d’injustice. Archives parlementaires I. Série IV, s. 161 i n.
  2. Arch. parlem. V., s. 281 i n.
  3. Arch. parlem. VIII, s. 221, 222.
  4. Porówn. np. H. v. Sybel, Geschichte der Revolutionszeit von 1789 bis 1800, 4 wyd. I, s. 73.