Po dokładnem wyłożeniu Umowy społecznej w swej historji nauk politycznych — najobszerniejszem dziele tego rodzaju, jakie Francja posiada — roztrząsa Paul Janet wpływ tego utworu Rousseau’a na rewolucję. W edług niego ideje deklaracji wywodzą się z zasad Rousseau’a. Czyż sama deklaracja nie jest poprostu sformułowaniem umowy społecznej według idej Rousseau’a, a oddzielne prawa — zastrzeżeniami i warunkami tej umowy?[1]
Trudno zrozumieć, jak znawca Umowy społecznej mógł postawić takie twierdzenie, zgodne z pospolitym w kraju poglądem.
Umowa, społeczna zawiera jedną tylko klauzulę, mianowicie zrzeczenie się wszelkich praw jednostki na korzyść społeczeństwa[2].
Jednostka nie zachowuje dla siebie ani atomu prawa z chwilą, gdy staje się członkiem społeczeństwa[3].
- ↑ Est-il nécessaire de prouver, qu’un tel acte ne vient point de Montesquieu, mais de J. J. Rousseau?... Mais l’acte même de la déclaration est-il autre chose, que le contrat passé entre tous les membres de la communauté, selon les idées de Rousseau? Histoire de la science politique, 3 wyd., s. 457 — 458.
- ↑ Ces clauses, bien entendues, se réduisent toutes à une seule: savoir l’aliénation totale de chaque associé avec tous ses droits à toute la communauté. Du contrat social I, 6.
- ↑ De plus, l’aliénation se faisant sans réserve, l’union est
