kowy. W pierwszym roku roboty poszły bardzo pomyślnie przy wielkiem zaoszczędzeniu robocizny. Wymłócone zboże zwieziono do magazynu, a po
teryał straż leśna zatrzymała, ale dozwolono go wywieźć bez rozstrząsania sprawy i bez zadosyćuczynienia zawieszonemu protestowi. Naturalnie sprawa poszła na drogę sądową.
Taki nieład we wszystkiem zniewolił namiestnika do sformowania oddzielnej komisyi w roku 1879 pod prezydencyą naczelnika głównego zarządu, jenerała Starosielskiego. Komisya ta objechała całe wybrzeże morza Czarnego od Suchumu do Anapy, przekonała się wprawdzie o godnym politowania stanie kolonizacyi, ale do tej pory rzeczywista zmiana na lepsze czuć się nie daje. Kolonizacya plącze się coraz to gorzej, stan osadników jest co dzień prawie uciążliwszy, a rzeczywistą ich liczbę stanowi kilka oddziałów kozackich i zrzadka rozrzuconych na wszystkie strony osad, złożonych z Greków, Ormian, Czechów, Niemców i Polaków, a w najmniejszej ilości z Rosyan. Z powodu takiego nieładu Wereszczagin wyraża przekonanie, że niezbędnem jest ułożenie ogólnego państwowego kolonizacyi Czarnomorskiego wybrzeża Kaukazu. Sprawozdawca zaznacza życzenie, aby Wolne Towarzystwo Ekonomiczne przyjęło na siebie inicyatywę tak wstawiennictwa do władz wyższych, jak zachęcania Rosyan i wogóle kapitalistów do pomocy rządowi. Kolonizacya powinna być postawiona na warunkach oznaczonych i niezachwianych, żeby osadnicy szli samo dobrowolnie bez obawy o grosz wydany”.
To przytoczywszy, stawiam pytanie, czy rzeczywiście tak się podniósł stan wszystkich kolonistów, czy tylko Niemców, i czy ci wysoko wykształceni koloniści niemieccy nie powracają do ojczyzny tylko dla tego, ażeby robić 1500 pudów sera!!
