Przejdź do zawartości

Strona:Janusz Dmochowski - O kółkach i spółkach rolniczych.pdf/52

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

dukuje, ale to jeszcze przychodzi z trudnością; największe postępy zrobiła wspólna sprzedaż jaj i owoców. Najpoważniejszy jest syndykat do sprzedaży buraków, wiadomo bowiem, jak uskarżają się gospodarze na samowolę cukrowni. Główne warunki sprzedaży buraków przez syndykat są: sprzedaż podług zawartości sacharyny, waga na kolei; próbki do polaryzacyi biorą wspólnie delegowany syndykatu i cukrowni, zaś analizy robią chemicy syndykatu, rządowy i cukrowni, a przeciętna z dwu analiz, najwięcej do siebie zbliżonych, jest obowiązującą dla stron”[1].

Rosyjska artiel[2] — nazwa ta pochodzi od wyrazu tatarskiego „orta”, co znaczy gmina, zebranie; ludy, w stanie natury żyjące, jak Jakuci i Kirgizi, mają u siebie rozmaite spółki w postaci artieli, do handlu zbożem i koni, polowania, połowu ryb, uprawy roli, rozbojów, nawet poszukiwania zbiegłej kobiety lub krowy. Jakuci dzielą się zwierzyną, upolowaną przez najlepszych strzelców, ponieważ mają przekonanie, że powodzenie na łowach nie zależy od zręczności, tylko od woli bogów, a więc łup powinien należeć do ogółu. Czy więc artiel jest rdzennie rosyjska, czy od sąsiadów przejęta, orzec trudno; to pewna, że już w siedemna-

  1. Les oeuvres agricoles. Moyens pratiques les créer et de les organiser, par Georges Malherbe.
  2. Das Artiel, eine wirtschaftsgeschichtliche Studie von Dr Paul Apostol.