Strona:Janusz Dmochowski - O kółkach i spółkach rolniczych.pdf/28

jącym, a jakkolwiek Dania jest przeważnie krajem rolniczym, przecież już w roku 1898 konsumcya mięsa na jednego mieszkańca była 98 funtów rocznie, a w Saksonii wybitnie rolniczej o 16 funtów mniej.
 Skąd Danja wyuczyła się kooperatywy? W roku 1860 przeszła ona z Anglii i w pastorze Sonne znalazła duchowego rzecznika, który założył pierwsze kółko dla robotników, do dziś dnia kwitnące, pracując ręką i piórem nad zakładaniem innych. Największy rozwój rozpoczął się od roku 1880.
 Pierwsze mleczarnie zaczęły powstawać od roku 1882 i do 1901 było ich 1057, a w miarę jak się rozwijały kółkowe; zamykano akcyjne i wielkiej własności. Wszystkie dają towar pierwszej klasy — przedmiot eksportu głównie do Anglii. Przed pięćdziesięciu laty masło robiło się tylko na potrzebę własną. Na jedną mleczarnię rachują od stu do tysiąca krów, dających przecięciowo po 3500 do 4000 kilo mleka. Uczestnicy zobowiązani są zabierać odpadki stosunkowo do ilości dostarczanego mleka, a podług prawa odpadki przed użyciem muszą być ogrzewane do 68 stopni Reaumura, dla zabezpieczenia się od tuberkulozy. Za mleko płaci się stosownie do zawartości tłuszczu.
 W roku 1895 zostało zawiązane towarzystwo pakowania masła, tworzące rodzaj ajentury wszystkiego, co dotyczyć może fabrykacyi i eksportu masła. Wyprawia ono co tydzień masło do Paryża, gdzie jest droższe od francuskiego, które tylko