Przejdź do zawartości

Strona:Janusz Dmochowski - O kółkach i spółkach rolniczych.pdf/24

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

ryjskiego podniosła się w przeciągu trzech lat z 24 na 41 miljonów rubli[1].
Oprócz wymienionych, są także związki mielenia zboża i pieczenia chleba po wsiach, sprzedaży owoców i bydła, różnych dostaw dla wojska przez samych gospodarzy, hodowli drobiu, nawet niszczenia chwastów, które na pola sąsiada przenieść się mogą, dla popierania hodowli wogóle, polepszenia techniki gospodarczej różnych ubezpieczeń i t. p.

Przecież najpoważniejsze, na których opierają się wszystkie inne, są związki kredytowe i oszczędnościowe, zapoczątkowane przez jednego z najzacniejszych ludzi naszych czasów. Reiffeisen przy zakładaniu kas pożyczkowych więcej badał obyczaje, niż stan gospodarstwa, i twierdził, że praca wzajemna tylko tam kwitnąć może, gdzie każdy powoduje się prawem: kochaj bliźniego twego, jak siebie samego[2]. Według prawa z 1889 kółka muszą mieć prowadzoną buchalterję kupiecką w taki sposób, aby każda pozycya debetu miała odpowiednią kredytu. Najwięcej w użyciu jest system amerykański. Przy spółkach produkcyjnych, np. mleczarniach, oprócz rachunkowości kupieckiej majątku interesu, prowadzony jest rachunek techniczny, żeby wiedzieć, jak się opłaca.

  1. Les associations agricoles de production et de vente, par Andrè Colliez, str. 52.
  2. Das landwirtschaftliche Genossenschaftswesen in Oberösterreich, von Wiktor Kerbler.