Strona:Jana Długosza Dziejów Polskich ksiąg dwanaście - Tom V.djvu/100

Na zjeździe złożonym przez króla Kazimierza w Parczowie, wszczyna się między panami Polskimi i Litewskimi spór w przedmiocie dawniejszych umów; a gdy Litwini ociągają się z stanowczém zdaniem, układy odłożone do przyszłego zjazdu, mającego się odbyć w tymże samym roku i na témże miejscu.

 Z Sambora wyruszywszy król Kazimierz w Piątek przed uroczystością Narodzenia N. Maryi, przyjechał do Gródka, a potém udał się do ziemi Chełmskiej, zkąd po zwykłych objazdach w Poniedziałek w dzień Ś. Wacława na mający się złożyć zjazd przybył do Parczowa. A lubo na dzień oznaczony zebrali się prałaci i panowie Polscy w liczbie dwunastu, jako to, Zbigniew kardynał i biskup Krakowski, Władysław arcybiskup Gnieźnieński, Jędrzej biskup Poznański, Jan z Czyżowa kasztelan i starosta Krakowski, Łukasz z Górki Poznański, Jan z Oleśnicy Sandomierski, Hryćko Podolski, Jan Kretkowski Brzeski, wojewodowie, Piotr z Szamotuł Poznański, Przedbor z Koniecpola Sandomierski, kasztelanowie, Jan z Koniecpola kanclerz królestwa Polskiego, Mikołaj z Brzezia marszałek królestwa; panowie jednak Litewscy przybyć nie chcieli bez zapewnienia im bezpieczeństwa ochronnemi listy. Tych im wszelako za zgodą powszechną odmówiono, żeby nie zdawały się sojuszom wzajemnym uwłaczać. Gdy więc Litwini obawiali się przybyć, Kazimierz król wyjechał na ich spotkanie aż do Łomazów, i sprowadził ich do Parczowa. Gasztołd, chociaż należał do liczby dwunastu, wrócił jednak do Litwy. Złożono radę, a Maciej biskup Wileński, w imieniu panów Litewskich, przypomniawszy dawne umowy, akta i opisy, użalał się, że były dla nich krzywdzące i zelżywe, zawierały bowiem takie wyrażenia: „jarzmu podległości poddani“, tudzież: „wcielamy, włączamy, przywłaszczamy i przydzielamy ziemie Litewskie i Ruskie do Polski.“ Prosił zatém, „aby je unieważniono, a inne opisy sporządzono, zwłaszcza że na pierwotne panowie Litewscy, nie wiedząc co się w nich zawierało, z rozkazu jedynie książęcia zezwolili; i aby nowe opisy nie wspominały już wcielenia i podległości ziem Litewskich i Ruskich, ale tylko przymierze i związek z królestwem Polskiém. Żądał nadto aby ziemie Podolska i Łucka, tudzież zamek Olesko, Wietli i Ratno, wraz z swemi powiatami, oddane były księstwu Litewskiemu jako do niego należące, a to na tej zasadzie, że je książę Witołd w swojém posiadaniu dzierżył.“ Odpowiedział na to Zbigniew kardynał, nie z zwykłą sobie dosadnością, ale cierpliwie i łagodnie; prosił go bowiem król, aby zbywszy zwykłej surowości, jak najłagodniej do nich przemawiał. „Bylibyśmy chyba bezrozumnymi i podobnymi szalonym,