Strona:Jan Tarnowski - Projekt nowej ustawy konstytucyjnej.djvu/42

thélemy – niema de facto w żadnym kraju praktycznie zorganizowanej odpowiedzialności władz administracji publicznej, w którym nie byłoby powołanego do czuwania nad temi władzami specjalnego sądownictwa administracyjnego. I zwłaszcza we Francji – powiada on – wszelkie rozporządzenia władz są badane pod względem ich legalności przez Radę Stanu tak szczegółowo, że stara się ona dotrzeć w tych rozporządzeniach aż do głębi rzeczywistej intencji organów władzy, które je wydały.
  Sądownictwo administracyjne, jakie przewiduje art. 73-ci naszej Konstytucji, zgodnie z powyżej wyrażoną opinją tego profesora, nie odpowiada rzeczywistym wymaganiom sprawiedliwości administracyjnej. Artykuł ten brzmi: „Do orzekania o legalności aktów administracyjnych, w zakresie administracji tak rządowej jak i samorządowej, powoła osobna ustawa sądownictwo administracyjne, oparte w swej organizacji na współdziałaniu czynnika obywatelskiego i sędziowskiego, z Najwyższym Trybunałem Administracyjnym na czele”.
  Już nie mówiąc o tem, że ten artykuł przewiduje powołanie do życia całego w tym kierunku aparatu sądowniczego o licznych Trybunałach administracyjnych i z takimże Najwyższym Trybunałem na czele (sic), czego we Francji wcale niema i co jest zupełnie niepotrzebne a więc i zbyteczne, mielibyśmy na jego zasadzie sądownictwo administracyjne złożone z czynników swemu zadaniu nie odpowiadających. Byłby to, z jednej strony: nieśmiały w swych orzeczeniach, jak wyżej powiedziano, czynnik sędziowski, a z drugiej czynnik odbywatelski niedający dostatecznej gwarancji pod względem bezstronności i kompetencji.
  Natomiast daleko prostsze i tańsze, a swemu zadaniu znacznie więcej odpowiadające sądownictwo administracyjne, uzyskalibyśmy niezawodnie, wyłaniając je, wzorem Francji, z Rady Stanu, składającej się z czynników łączących w sobie jednocześnie wymagane od nich z urzędu w tej Radzie, a niezbędne każdemu sądownictwu, obie te zalety.
  W sprzeczności z tem wszystkiem mamy wprawdzie Anglję, gdzie nie napotykamy osobnego sądownictwa administracyjnego, ale gdzie te same sądy rozstrzygają wszystkie spory czy to między osobami prywatnemi lub pomiędzy niemi a władzami administracyjnemi. I Anglicy się tem chlubią, utrzymując, że jeżeli władza żąda, dla rozsądzania z nią sporów, osobnych Trybuna-