znacznie mniejsze aniżeli w ubikacyach mieszkalnych, gdyż nazwane są okienniczkami. Strych służył nie tylko do rozwieszania i suszenia bielizny, ale także, jak i dzisiaj często, za magazyn na najrozmaitsze sprzęty i przedmioty, n. p. na sąsiek dla zboża[1], dlatego znajdowały się w nim przedziały, zwane także „komorami“, gdyż rzeczywiście służyły do tego samego użytku co i komory obok izby lub komnaty.
f) Do domu mieszkalnego należał także podwórzec, leżący zawsze na jego tyłach, do którego wchodził się z sieni, zamykanej zwykle z tej strony wrotami. Tu przedewszystkiem znajdowała się studnia, z której wodę czerpano wiadrem okowanem zapomocą wału z korbą na łańcuchu żelaznym, ale także na powrozie[2]. Studnię cembrowano forsztami modrzewiowymi (forszt taki w r. 1620 kosztował 7 gr.), ale jeszcze częste były cembrzyny z kamieni, jak się to okazało z licznych studni w ostatnich latach przypadkiem odkopanych. Studnię zwykle obudowywano[3], a jeżeli nie była dość głęboka, to ją podbierano; często trafiało się, ze studnia była spólną z sąsiadem, jak się to jeszcze utrzymało przy niektórych domach aż do najnowszych czasów.
Oprócz studni, znajdowały się jeszcze w podwórcu po jednej stronie, w przedłużeniu głównego budynku, także inne zabudowania konieczne w gospodarstwie, a mianowicie locus secretus[4], mający niekiedy więcej przedziałek. Urządzenie tegoż musiało być nader prymitywne, jak dowodzi okoliczność, że tuż obok niego znajdował się często chlewek dla świń lub stajnia dla krów, a więc że cały nawóz od czasu do czasu musiano wywozić. Rzeczywiście wiadomo nam skądinąd, że stawiano chlewy nieraz nawet tuż przy ulicy, tak iż wszelkie nieczystości ściekały prosto ulicą ku innym domom[5]. Stajnie takie były albo nakryte dachem, albo bez dachu („bez piętra“), a jeżeli miały dach, to na strychu znajdowała się komora, do której wchodziło się po drabinie. Niekiedy w podwórcu znajdował się także ogródek, do którego prowadziły osobne drzwi na zawiasach z zamkiem, ale także nie zawsze był ogrodzony płotem[6].
- ↑ Inw. Regi. Halinowicz 1636.
- ↑ Inw. Reg. Halinowicz 1636. — Inw. Zof. Chuchrowej 1637.
- ↑ Dyaryusz Tymowskiego 1620 r.
- ↑ Inw. Reg. Halinowicz 1636 — lubo były także jeszcze inne nazwy, używane do dziś dnia.
- ↑ Tak było w realności Joach. Raszkowicza, zaco go pozwano sądownie i nakazano doraźne zniesienie tych chlewów. Por. t. I. str. 40.
- ↑ Inw. Reg. Halinowicz 1636. — Inw. Zof. Chuchrowej 1637.
